قاهره, مصر — بهائیان مصر در ایفای سهم خود در تغییرات فراگیر پیش روی جامعه شان، خواهان یک فرایند مشورتی گسترده دربارۀ آینده کشورشان هستند.

بهائیان مصر در یک نامۀ سرگشادۀ بی سابقه می گویند ملت باید از راه حل های شتاب زده و الگوهای موجود در جوامع دیگر فراتر برود و به دنبال «رویکردی نوین و واقعاً پیشرو» باشد. نامۀ سرگشاده را اینجا بخوانید.

بر اساس این نامه یک «انتخاب آگاهانه» می تواند مسیر توسعۀ انسانی را در کل ناحیه تحت تأثیر قرار دهد و حتی بر جهان اثر بگذارد.

چنین رویکردی شامل وارد ساختن همۀ افراد ذيربط – به خصوص جوانان – در یک مشورت ملّی خواهد بود تا خودشان نقش هاى اصلى پیشرفت و توسعۀ خودشان را تعيين كنند. در اين نامه بر شناخت و استفاده از اصول راهنمای اساسی و پرهيز از وسوسۀ حرکت شتاب زده در تصميم گيرى ها و معادلات تقسيم قدرت تأکید شده است.

این نامه از زمان انتشارش در اوایل ماه، میان شخصیت های برجستۀ جامعۀ مصر – از جمله رهبران دینی، سیاست مداران، متخصصان حقوقی، فعالان حقوق بشر، نویسنده ها و هنرمندان – توزیع شده است. نامه به مطبوعات و رسانه ها نیز ارسال شده و اکنون از طریق وبسایت ها و «بلاگ ها» به طور گسترده در دسترس است.

انتشار نامه در اینترنت تا کنون پاسخ های مثبتى را برانگیخته است.

یک كاربر آن را «بیانیه ای بسیار عمیق، انسان دوستانه، مدنی و پیشرو» توصیف کرده است.

دیگری نظر داده است: «نامه ای که الان خواندم مانند کتاب راهنمای خیلی خوبی برای سالیان آینده است.»

شخص ديگرى مى نويسد: «بیایید هر گام در مسیر ساختن مصر جدیدمان را با توجه، صبر، مشورت و اعتماد ... بسیار برداریم.»

یک فرایند مشورت

بهائیان مصر در نامه مى گويند چالش پیش روی کشورشان آغاز کردن یک فرایند مشورتی دربارۀ اصولی است که قرار است در بازسازی جامعه مورد نظر قرار گیرند.

مصریان از خطر افتادن در دام الگویی از مدل های موجود – که در آنها سودی در توان مند سازی مردم نمی بینند – دوری خواهند کرد تا جائى كه همه قادر به مشارکت در فرایندهای مشورتی بشوند.

در نامه آمده است: «مشارکت مداوم و گستردۀ مردم در چنین فرایند مشورتی تا حد زیادی شهروندان را متقاعد خواهد کرد که سیاست گذاران هدف ایجاد یک جامعۀ عادلانه را در سر دارند. اگر فرصت مشارکت در چنین فرایندی به ما داده شود، باور تازه يافتۀ ما مبنی بر این كه صاحب آیندۀ خودمان هستیم تأييد خواهد شد و نیروی موجود جمعی مان برای دگرگون سازی خودمان را درخواهيم يافت.»

اصول اساسی

نامه پیشنهاد می کند که مصریان به دقت مجموعه ای از اصول را که برای بازسازی جامعه اساسی است، مورد بررسی قرار دهند.

مى نويسد: «اغلب تغييرات ناشى از اعتراض عمومی سرانجام به ناامیدی منجر می شود... به همین خاطر ضروری است که ما تلاش کنیم دربارۀ اصول عملى که قرار است مدل تازه ای برای جامعه مان بسازد، به توافق گسترده ای برسیم.»

«این كارى بسيار دشوار است. اما پى ريختن مجموعه اى منسجم از اصول بر اساس تصورات ناهمگون با خلاقيتى كه بتواند ملت ما را متحد كند دستاورد کوچکی نخواهد بود.»

چنین اصولی شامل این موارد هستند: برابری مردان و زنان؛ آموزش همگانی – که بهترین وسیله برای تأمین آزادی است که مردم به دست آورده اند؛ و ايجاد روحيه اى نو که احترام به پژوهش هاى علمی و ارزش های دینى را به عنوان بهترین مسیر رشد مادی در هم آمیزد.

در نامه آمده است که « در يك جامعۀ بالغ يک ويژگى از همه چشم گيرتر است: پذيرفتن یگانگی نوع بشر. جاى بسى خوشحالى است که به یاد ماندنی ترین خاطره از ماه های اخیر، نه اختلافات دینی یا تعارض هاى قومی، بلكه کنار گذاشتن اين اختلاف ها به نفع یک هدف مشترک است.»

یک «گفتگوی ملّی»

خوانندگان نسخۀ آنلاین اين نامه به فراخوان آن براى یک «گفتگوی ملّی» پاسخ داده اند و نظرهاى خودشان را در تارنماهاى مختلف ارائه کرده اند. نمونه ای از بعضی نظرات چنین است:

«شکل دادن یک مسیر نو در راستایی که در این نامۀ قدرتمند طرح ریزی شده ... نه تنها به نفع همۀ مردم مصر بلکه الهام بخش همۀ کشورهای جهان خواهد بود. ما دعا می کنیم که خداوند تصمیم گیرندگان را هدایت کند تا چنین اصولی را که این قدر اندیشمندانه توسط بهائیان مطرح شده، با دقت بسنجند.»

«انتخابی که داریم آن است که یا [این اصول] را بپذیریم و نسبتاً بدون رنج انتقال را انجام دهیم یا در برابر آن مقاومت کرده و کار را بی اندازه دشوارتر کنیم.»

«من خیلی امیدوارم که رهبران سیاسی و فکری مصر این دستور العمل قوی را در نظر بگیرند. وقتی نظم اجتماعی، هماهنگی و احترام به حقوق اقلیت ها در میان است، آنها انتخاب زیادی ندارند...»

«این بیانیۀ شگفت انگیز ... هم متعالی و هم عملی است. کاش از همۀ مصری ها خواسته مى شد پیش از گرفتن هر تصمیمی دربارۀ آیندۀ کشور شکوهمند خود آن را به تفصیل بخوانند و درباره اش بحث کنند.»

یک «دورۀ گذار بحرانی»

این نامۀ سرگشاده برای بهائیان مصر که به مدت بیش از ۵۰ سال با سرکوب مواجه بوده اند، اولین فرصتی است که برای ارتباط مستقیم با هموطنان خود داشته اند.

بهائیان می نویسند که «این فرصتی است که آرزویش را داشته ایم» و ابراز خرسندی می کنند که «در چنین دورۀ گذار بحرانی در تاریخ کشورمان، ما می توانیم سهم ناچیز خود را در گفتگویی که اکنون دربارۀ آیندۀ آن آغاز شده ایفا کنیم و بعضی چشم اندازهای برآمده از تجربۀ خود و بهائیان سراسر جهان را دربارۀ پیش نیازهای حرکت در مسیر رفاه مادی و معنوی پایدار به مشاركت بگذاریم.»

یک فرمان ریاست جمهوری که در ۱۹۶۰ صادر و سپس توسط دولت های بعدی اجرا شد، مؤسسات اداری بهائی را منحل و فعالیت های سازمان یافته را ممنوع کرد و به دستگیری ها، تجسس، تحت نظر گرفته شدن توسط پلیس، بازرسی خانه ها و از ميان بردن آثار بهائی منجر شد. افزون بر این چون بهائیان نمی توانستند از طریق قانونی ازدواج کنند، در مورد مقرری خانوادگی، حقوق بازنشستگی، ارث، طلاق، نفقه و سرپرستی کودک حق مراجعه به دادگاه ها را نداشتند.

در سال های اخیر، بهائیان مصر تحت قوانین ملّی که به موجب آنها لازم بود در اسناد دولتی دین فرد ذکر شود – و این انتخاب به یکی از سه دین رسمی محدود بود – مورد تبعیض قرار داشتند. پس از یک کمپین طولانی مدت که در آن بسیاری از فعالان حقوق بشر و افراد خیرخواه از جامعۀ بهائی حمایت کردند، دادگاه ها سرانجام به نفع آنها رأی دادند و این تصمیم در سطح وسیع به عنوان یک پیروزی مهم برای آزادی فکر و وجدان به شمار آمد.

با وجود اینها و موارد دیگر ظلم، بهائیان مصر نظرگاه مثبت خود را حفظ کردند و – به عنوان یک آموزۀ اساسی دین شان – همچنان نیروی خود را وقف بهسازی جامعۀ خود کرده اند.

یکی از خوانندگان آنلاین نامۀ سرگشاده اشاره کرد که «من امیدوارم در جهت ایجاد یک مصر بهتر، برای همۀ ما و نه به نفع یک گروه از مردم به قیمت دیگران، همۀ تلاش ها به هم بپیوندند.»