نیویورک — مارتالیشیا مارتاریتا (Marthalicia Matarrita) هنرمند لاتین ساکن شهر نیویورک است. اگرچه زندگی خانم مارتاریتا از آنچه در ایران می‌گذرد بسیار فاصله دارد اما فعالیت هنری او باعث شد تا با کمپین هنر خیابانی‌ «آموزش جرم نیست» که هدفش ایجاد آگاهی نسبت به محرومیت تحصیلی دانش آموزان بهائی در ایران است، پیوند برقرار کند.

یکی از سیاست‌های رسمی دولت ایران، ممنوعیت بهائیان، بزرگ‌ترین اقلیت مذهبی این کشور از تحصیل و تدریس در دانشگاه‌ها است.

IN DEPTH: Listen to learn more about the background of Education is Not a Crime and the upcoming film

Diane Ala'i from the BIC provides background on the Baha'i Institute for Higher Education in Iran. Education is Not a Crime Coordinator Saleem Vaillancourt talks about the background of the campaign and its new film, Changing the World, One Wall at a Time.

برای دسترسی به محتوای صوتی بیشتر پادکست «سرویس خبری جامعهٔ بهائی» را دانلود کنید.

RSS  |  Spotify  |  Apple Podcasts  |  SoundCloud  |  Tunein  |  iHeart  |  Stitcher

خانم مارتاریتا متولد و بزرگ شده هارلم (Harlem)، یکی از محله‌های قدیمی شهر نیویورک است که به عنوان قلب فرهنگی و محل زندگی سیاه‌پوستان و اسپانیایی‌تباران محسوب می‌شود. از آنجا که خود خانم مارتاریتا به هنگام تحصیل در شهر، مبارزه با بی‌عدالتی ساختاری را تجربه کرده بود، توانست با سرگذشت دانش‌آموزان بهائی که نقاشی‌شان بر دیوار مدرسه‌ای دولتی در محله هارلم کشیده بود ارتباط برقرار کند.

این نقاشی دیواری، طرحی از یک کودک است به همراه یک گیاه که نمایانگر بذری است که تحصیل به بار می‌نشاند. این نقاشی دیواری تنها یکی از چندین نقاشی در هارلم و سراسر دنیا است که به عنوان بخشی از کمپین «آموزش جرم نیست» از طریق هنر، مردم را به برابری فرا می‌خواند.

داستان این کمپین غیرمعمول هنر خیابانی و مسائل حقوق بشری که در پس آن قرار دارند در یک فیلم مستند جدید با عنوان «تغییر دادن دنیا، دیوار به دیوار» به تصویر کشیده شده است.

آموزش جرم نیست

کمپین «آموزش جرم نیست» توسط فیلمساز ایرانی- کانادایی، مازیار بهاری در سال ۲۰۱۴ آغاز به کار کرد. آقای بهاری خودش بهائی نیست، اما چندین سال است که برای اطلاع‌رسانی آزار و اذیت‌های وارد بر بهائیان ایران فعالیت‌ می‌کند. آغاز این فعالیت‌ها را می‌توان انتشار فیلم مستند «شمعی روشن کن» در سال ۲۰۱۴ دانست.

پیشینه و کار آقای بهاری در طی این سال‌ها او را با مشکلات جامعۀ بهائی ایران آشنا کرد. او در سال ۲۰۰۹ توسط مقامات ایرانی به اتهام جاسوسی دستگیر و به مدت 4 ماه زندانی شد. تجربۀ زندان، او را عمیقاً متحول‌ کرد و بلافاصله بعد از آزادی، زندگی و فعالیت‌هایش را وقف بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران کرد.

بسیاری از فعالان حقوق بشر، از جمله آقای بهاری رفتار با بهائیان ایران را میزانی برای سنجش رعایت حقوق بشر در ایران می‌دانند به این معنا که بدرفتاری با بهائیان، بی‌احترامی به آزادی‌های مدنی و انکار حقوق انسانی‌ آن‌ها، نشان‌ دهندۀ عدم‌ صداقت دولت ایران در ادعایش مبنی بر احترام به حقوق انسانی سایر گروه‌ها است.

آقای بهاری در هر دو فعالیت خود، «آموزش جرم نیست» و «شمعی روشن کن»، توجه‌ همگان را به برخورد متمایز جامعۀ بهائی ایران در مقابل ظلم از طریق موسسه علمی آزاد، یک برنامه دانشگاهی غیررسمی که در خانه‌ها و از طریق دروس آنلاین برگزار می‌شود، جلب می‌کند. این موسسه در طی 30 سال گذشته هزاران جوان بهائی را در تکمیل تحصیلاتشان در زمینه‌های مختلف یاری کرده است. بسیاری از دانشجویان این موسسه توانسته‌اند تحصیلاتشان را در مقاطع فوق‌لیسانس و دکترا در دانشگاه‌های معتبر سراسر دنیا که مدرک این موسسه را پذیرفته‌اند ادامه دهند.

آگاهی‌بخشی از طریق هنر خیابانی

ممنوعیت از تحصیل در ایران یک مسئلۀ حقوق بشری به شمار می‌آید. آقای سلیم ویلانکورت (Saleem Vaillancourt) هماهنگ کنندۀ کمپین «آموزش جرم نیست» می‌گوید که شاید هنر خیابانی اولین گزینه برای افزایش آگاهی‌ نسبت به چنین موضوعی نباشد اما ماهیت غیرمعمول آن یکی از دلایل موفقیت این کمپین است.

آقای سلیم ویلانکورت گفت: «اساساً، در مورد مسئلۀ حقوق بشر در ایران، مخاطبان اولیه به احتمال زیاد تا به حال اشباع شده‌اند. تمام آن‌هایی که قرار است در این باره بدانند، همین حالا هم اطلاع دارند. به همین دلیل مسئله یافتن افرادی است که دربارۀ ممنوعیت از تحصیل بهائیان در ایران اطلاعی ندارند اما به آن اهمیت می‌دهند زیرا تحصیل، آزادی دینی و یا چیزی مانند هنر برایشان مهم است و یا اینکه می‌توانند در سطح شخصی با این معضل ارتباط برقرار کنند.»

اگرچه این کمپین، ابعادی جهانی دارد اما به دلیل واکنش جامعه نسبت به پیام حق تحصیل، در هارلم بیش از هر جای دیگر مورد توجه قرار گرفت. آقای ویلانکورت گفت که ابتدا این واکنش سبب شگفتی کمپین شد.

آقای ویلانکورت گفت: «ما به محله‌های مختلف می‌رفتیم و می‌گفتیم ما مشغول ترسیم این نقاشی‌های دیواری هستیم چون یک گروه از مردم در کشور بسیار دوری هستند که شما هرگز در مورد آنچه بر ایشان می‌گذرد چیزی نشنیده‌اید؛ و اگر بخواهم با شما صادق باشم توضیح این‌که مشغول چه‌کاری بودیم و چرایی آن پیچیده و دشوار بود. اما در هارلم مردم بلافاصله متوجه قضیه می‌شدند و می‌گفتند بله تحصیل اهمیت دارد و مردمان ما نیز از آن محروم شده‌اند.»

این نحوه واکنش نسبت به کمپین محدود به هارلم نبود، «آموزش جرم نیست» جمعیت‌های متنوعی را در سراسر دنیا تحت تأثیر قرار داده است. در آفریقای جنوبی، نقاشی‌هایی که در کیپ‌تاون و ژوهانسبورگ به تصویر کشیده شدند آزار و اذیت بهائیان در ایران را با آپارتاید مقایسه کردند. نقاشی ترسیم شده در دهلی‌نو در هند، نظام دیرینه طبقانی آن کشور را به یاد می‌آورد و تحصیل را راهی برای پشت سر گذاشتن تعصب نشان می‌دهد.

هارش رامان (Harsh Raman)، خالق نقاشی دیواری دهلی‌نو گفت: «هنر خیابانی در کشوری مانند هند که در آن نابرابری شدید اقتصادی وجود دارد مانند یک عامل برابری‌بخش اجتماعی عمل می‌کند. فرقی نمی‌کند فقیر باشید یا ثروتمند، همه از هنر عمومی لذت می‌برند و می‌توانند تعبیر خود را از آن داشته باشند. این هنری است برای همه اما هیچ‌کس مالک آن نیست.»

فیلم: تغییر دادن دنیا، دیوار به دیوار

گروه کمپین «آموزش جرم نیست» قالب آنالوگ نقاشی‌های دیواری را با ماهیت دیجیتال به اشتراک گذاشتن ویدئوها و تصاویر به صورت آنلاین ترکیب کردند تا پیامی پویا خلق کنند که به مردم سراسر دنیا برسد. فیلم «تغییر دادن دنیا، دیوار به دیوار» از ویدئوهای کوتاهی ساخته شده است که از ابتدای این کمپین انتشار و به اشتراک گذاشته می‌شد.

این فیلم که شامل مصاحبه‌هایی با هنرمندان خالق نقاشی‌ها و نیز گفتگو با مردمان جوامع مختلف دربارۀ واکنش آن‌ها نسبت به اثر هنری نقاشی شده بر دیوار ساختمان‌هایشان است، ماهیت جهانی این کمپین را انعکاس می‌دهد.

آقای ویلانکورت گفت: «این فیلم فرصت فوق‌العاده‌ای برای بیان داستان هر یک از این هنرمندان و واکنش‌های خلاقانه و هنری ایشان به این مسئله بود. برای مثال این فیلم فرصتی بود برای در کنار هم قرار دادن یک ایرانی بهائی و یک زن آمریکایی لاتین-تبار تا نقاط مشترک زندگی‌شان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و متوجه شوند هر یک چگونه بر مشکلات زندگی‌شان فائق شدند. این فیلم درواقع ترکیب خارق‌العاده قطعات مختلف بود.»

فیلم «تغییر دادن دنیا، دیوار به دیوار»، برای اولین بار در هارلم در ۵ مه ۲۰۱۷ اکران شد. اولین اکران آن در لس‌آنجلس در تاریخ ۵ ژوئن در رالی استودیو (Raleigh Studios) خواهد بود. (برای اطلاعات بیشتر و تهیه بلیت به اینجا مراجعه کنید.) اطلاعات مربوط به بقیه اکران‌های این فیلم در وب‌سایت «آموزش جرم نیست» موجود است. انتظار می‌رود در ماه‌های آینده فیلم به‌صورت اینترنتی منتشر شود.