سن کلمنت، کالیفرنیا, ایالات متحده — ذهن ولی الله توسکی، تا آخرین لحظات زندگی اش، متوجه ایران و دانشجویان وهمکارانش در مؤسسۀ آموزش عالی بهائی (BIHE) بود.

خواهرش به ویژه به یاد می آورد که او در آخرین روز زندگی اش، از ایالات متحده که برای معالجه به آنجا رفته بود، با ایران تماس تلفنی داشت. دغدغۀ ذهنی اش بیش از هر چیز دستگیری اساتید همکارش بود.

باهره اسمیت گفت: «درست هنگام ظهر، او آخرین تماس تلفنی زندگی اش را با همکارانش در ایران داشت. تنها نگرانی اش این بود که آنها می خواهند چطور کار مؤسسۀ آموزش عالی بهائی را ادامه بدهند. این آخرین نگرانی اش بود...»

چند ساعت بعد، آقای توسکی پس از شش ماه مبارزه با سرطان مغز، در سن ۵۵ سالگی درگذشت.

آقای توسکی به خاطرخدمات فداکارانهاش به دانشجویان و مؤسسۀ آموزش عالی بهائی شناخته شده و محبوب بود. او یکی از بنیان گذاران اين مؤسسه بود که به عنوان یک اقدام غیر رسمی جامعه برای فراهم کردن فرصت آمورش برای بهائیان جوان که رسماً از آموزش عالی محروم شده اند، تأسیس شد. آقای توسکی در زمان مرگش یکی از اعضای هماهنگ کنندۀ بخش های مهندسی عمران و معماری مؤسسه بود.

عجیب نبود که بیش از ۳۵۰ نفر برای مراسم یابود او که در آخر هفتۀ گذشته در مرکز بهائی سان کلمنته برگزار شد، گرد هم آمدند تا از زندگی مرد فروتنی که برایش خدمت به دیگران بود، تجلیل کنند.

برادر آقای توسکی، طراز، گفت: «او باور داشت که آموزش مهم است. معمار خوب و فرد مطّلعی بود و این فرصت را داشت که به این شکل خدمت بکند و مهارت اش را هم داشت.»

«هر کاری که از او خواسته می شد، انجام می داد. رانندگی می کرد، نظافت می کرد، درس می داد. درِ منزلش برای کلاس ها باز بود. برای دانشجویان غذا تهیه می کرد. چنین فردی بود. هرگز نگفت 'من فقط درس می دهم.' همه کار میکرد.»

خانوادۀ آقای توسکی پیام های تسلیتی از سراسر دنیا دریافت کردند.

كانون مهندسان معمار دانشگاه تهران در اطلاعیۀ خود دربارۀ درگذشت آقای توسکی، او را «هم دانشكده ای عزیز» و «عزیز از دست رفته» توصیف کرد.

بیت العدل اعظم – ریاست جامعۀ جهانی بهائی – «سال ها خدمت ستودنی و استقامت» او را «در برابر ظلم بی امان» یادآوری کردند.

بر اساس پیام ۱۰ ژوئن بیت العدل اعظم، تلاش های او «در تربیت جوانان بهائی میراث ارزنده و پاینده ای برای نسل های آینده به جا گذاشته است.»

آقای توسکی روز ۳۱ مه درگذشت، درست چند روز پس از آن که مقامات ایرانی بیش از ۳۰ خانه متعلق به بهائیان مرتبط با مؤسسۀ آموزش عالی بهائی را مورد یورش قرار دادند. دوازده نفر از کارکنان و اساتید هنوز زندانی هستند که مجموع تعداد بهائیان ایرانی زندانی با احتساب آنها به حدود ۱۰۰ می رسد.

طبق گزارش ها وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران در حرکتی که می کوشد آزار بهائیان را در کشور مشروع جلوه دهد، اکنون اعلام کرده که همۀ فعالیت های مؤسسۀ آموزش عالی بهائی غیر قانونی است.

یک «منبع شهامت»

فرهاد ثابتان، یکی از سخنگویان جامعۀ جهانی بهائی، گفت: «تجربۀ آقای توسکی و خانواده اش به اشکال گوناگون انعکاسی است از روش های مختلف آزار که ۳۰۰۰۰۰ بهائی ایرانی از زمان انقلاب اسلامی سال ۱۹۷۹ با آن مواجه بوده اند.»

پدر همسر آقای توسکی، پیش از ربوده شدن و به قتل رسیدن در سال ۱۹۸۰، منشی محفل محلی بهائی تهران بود.

آقای توسکی در سال ۱۹۹۸، طی حملۀ حکومت ایران به مؤسسۀ آموزش عالی بهائی، دستگیر و چندین روز در زندان بازجویی شد.

سه پسر او همه به خاطر اعتقادات خود، از ورود به دوره های آموزش عالی محروم شده اند. بزرگ ترین آنها آزمون کنکور ورودی دانشگاه خود را با نمرۀ بسیار بالایی پشت سر گذاشت، اما هرگز اجازه نیافت به دانشکاه وارد شود؛ دو فرزند دیگر هم آزمون خود را دادند ولی بعداً به خاطر داشتن «نقص پرونده،» یک تدبیر معمول که مقامات ایرانی برای محروم کردن دانشجویان بهائی به کار می برند، پذیرفته نشدند.

خواهر آقای توسکی همسر آقای بهروز توکلی، یکی از هفت مدیر بهائی زندانی در ایران، است که اکنون دوران محکومیت ۲۰ سالۀ خود را بر مبنای اتهامات خلاف واقع می گذراند.

فرهاد ثابتان گفت: «با وجود تحمل سختی های بسیار، آقای توسکی منبع خارق العادۀ شهامت و اطمینان بخشیدن به دیگران، به ویژه به زندانیان بهائی و خانواده های بهائیانی که توسط مقامات ایرانی اعدام شدند، بود.»

دکتر ثابتان افزود: «او بسیار به وطنش عشق می ورزید و مشتاق بود به آنجا برگردد تا به جوانان بهائی در تحصیلات شان کمک کند. این برایش تسلی بخش ترین جنبۀ زندگی بود.»

در متن يادمانی که از ایران فرستاده شده بود تا در مراسم خاکسپاری آقای توسکی خوانده شود، یکی از دانشجویانش نوشته بود: «شاید اگر به غرب مهاجرت کرده بود اکنون با داشتن جایگاهی عالی در یکی از دانشگاه های آنجا زندگی راحتی را سپری می کرد. شاید اگر نمانده بود و پارازیت های فیزیکی و روانی، روح و جسمش را آزار نداده بود الان در سلامتی کامل در کنار خانواده اش بود.»

«شاید اگر فشار خدمات مختلف را نپذیرفته بود حتی در همین جا هم سلامتیش را به این زودی از دست نمی داد. و صدها شاید دیگر اما مطمئنم اگر نمانده بود فرصت خدماتی عظیم ... را بدست نمی آورد.»

در متن تجلیل دیگری که در مراسم خوانده شد آآمده بود: «تو خیلی زود این جهان را ترک کردی، آن قدر زود که ما فرصت نیافتیم همۀ آنچه برای مان در این زندگی زمینی انجام دادی، جبران کنیم. تو ما را چنان خوب پرورش دادی که اگر همچنان کمک تو به ما برسد، هر یک از ما احتمالاً توانایی آن را دارد که یک مهندس معمار دیگر مثل آقای توسکی بشود.»

Special Report

The Baha'i World News Service has published a Special Report which includes articles and background information about Iran's campaign to deny higher education to Baha'is. The Special Report contains a summary of the situation, feature articles, case studies and testimonials from students, resources and links.

The International Reaction page of the Baha'i World News service is regularly updated with responses from governments, nongovernmental organizations, and prominent individuals, to actions taken against the Baha'is of Iran.

The Media Reports page presents a digest of media coverage from around the world.