اقتصاد محلّی رویکردی به آینده دارد
ایندور, هندوستان — چگونه ملّتی که اقتصادش هر ساله با رشد ٧٪ روبروست بدون تشدید نابرابری میان فقیر و غنی میتواند رفاه اقتصادی را فراهم آورد؟ چگونه این گونه اقتصاد بدون از دست دادن ارزشهای معنوی و اجتماعیاش با بازارهای جهانی ارتباط برقرار میکند؟ اینها از مجموعۀ سؤالهایی بود که در نشستی با عنوان "تقویت اقتصادهای محلّی برای نظمِ عادلانۀ جهانی" در تاریخ ٢٣ فوریه در دانشگاه دیوی آهیلیا (Devi Ahilya) در شهر ایندور مطرح گردید و بحث گرمی را به وجود آورد.
حدود ١۵٠ نفر از اساتید و دانشجویان در این نشست که از طرف کرسی بهائی برای مطالعات توسعه و دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه تنظیم شده بود شرکت کردند.
این گفت و شنود در مورد تقویت اقتصادهای محلّی، هفت سال پیش هنگامی آغاز به کار کرد که "مؤسسّۀ مطالعات رفاه جهانی" سلسله سمینارهایی را در گفتمان علم، دین و توسعه در هندوستان تشکیل داد. اکنون کرسی بهائی دانشگاه ایندور، به علت نگرانی روزافزونِ کشور به تأثیرات منفیِ جهانیشدن بهویژه در میان جوامع روستائی، توجّه خاصّی به اقتصادهای محلّی دارد.
دکتر شیرین محلّاتی، رئیس کرسی بهائی دانشگاه، در سخنان افتتاحیّۀ خود تأکید کرد که باید از هرگونه دوگانگی در مواجه با مسئلۀ جهانیشدن پرهیز کرد، چه آنجایی که مسئلۀ به تمامه رد میشود و چه جایی که جهانیشدن بدون اثرات سوء آن کورکورانه مورد پذیرش واقع میشود.
او گفت:" باید بیاموزیم که بدون از دست دادن ارزشهایی که بسیار برای ما حائز اهمّیّت هستند جهانیشدن را پذیرا باشیم."
در ادامه، گفت و شنود پُرباری دربارۀ ابعاد مختلف توسعۀ اقتصادی و اجتماعی در هندوستان با تمرکز بر مسئلۀ اقتصادهای محلّی جریان یافت. سخنرانان به بحث در خصوص مشکلات و نقایص رویکردهای موجود به جهانیشدن پرداختند و راهکارهای مختلفی را برای کمک در مسیر پیشرفت هندوستان ارائه دادند.
آمیتابا کوندو (Amitabh Kundu) سخنران اصلی جلسه و اقتصاددان شناختهشدۀ هندی، به عنوان پاسخی به نابرابری های اقتصادی روزافزون و تخریب محیط زیست هندوستان به سبب گشایش درهایش به روی بازارهای جهانی، بر لزومِ تقویت اقتصادهای محلّی و منطقهای تأکید کرد.
وی همچنین پیشنهاد کرد که پرداختن به اقتصاد در سطح محلّی به هندوستان کمک میکند تا در حالیکه راه حلهای مبتکرانهای را در مواجهه با چالش حفظ رشد پایدار اقتصادی می یابد، همزمان تولید کاربن را نیز کنترل کند. "ما به یک تحول انگارهای (تحول انگاره) نیاز داریم که تغییراتی در روش زندگی و فرایند تولید در بر داشته باشد و این نیازمند اقداماتی در راستایی تقویت اقتصاد محلّی است."
آرش فضلی، محققِّ "مؤسسّۀ مطالعات رفاه جهانی" و همکار کرسی بهائی دانشگاه نیز به فرصت فراگیری درباره روشهای جدید اقتصادی در سطح روستا اشاره کرد.
وی افزود: "اقتصاد روستا منطق خاصّ خود را دارد که حفظ ویژگیهای مشخص جامعه را امکانپذیر میسازد – به طور مثال، مسئلۀ حفظ ارتباط با طبیعت و انسجامِ اجتماعی. ما باید هم از سیستمهای مدرن بدون تقلید از آنها، و هم از سیستمهای سنّتی بدون شیفتگی رومانتیک به آنها، استفاده کنیم."
"هنگامی که اقتصاد روستا رشد میکند، چرا باید آنرا یا به الگوهای سرمایهداری یا به الگوهای سوسیالیستی محدود کنیم؟ ما در تلاشیم تا الگو و قالبی نو ایجاد کنیم."
دکتر کانهیا آهوجا (Dr. Kanhaiya Ahuja) رئیس دانشکدۀ علوم انسانی، بر نیاز به الگوهای اقتصادی تأکید کرد که بتواند ارزشهای زندگی اجتماعی همچون همدردی، قناعت، همکاری، عدالت و حسّ وظیفهشناسی را تحکیم بخشیده و در جهت خیر عمومی عمل نماید.
وی افزود: "متأسفانه در حال حاضر رشد اقتصادی بر اساس مصرفگرایی و رقابت است که در حال از بین بردن این ارزشهاست."
سخنرانان همچنین خاطرنشان کردند که رشد اقتصادی نیاز به رعایت توازن و عدالت دارد که خود نیازمند آن است که رشد و توسعه با بینش وسیعتری نسبت به رشد مادّی و معنوی انسانی صورت گیرد.
دکتر فضلی گفت: "الگوهای اقتصادیِ امروز، اختیارات محدودی را در خصوص توصیف اخلاق انسانی به دست میدهد. بعضی از این الگوها اخلاق را مبتنی بر حرص، نفع شخصی و انگیزههای سودجویانه دانسته و روشهای دیگر، انسجام اجتماعی را تنها از طریق برابری مطلق امکان پذیر میداند. راه عبور از سدّ این محدودیتها روزبروز در حال هموارتر شدن است."
"ما بایستی برای حسّ تشخّص و آگاهی انسان مراتب والاتر از یک موجود مادّی و حیوانی ذیشعور را قائل گردیم . ما باید بیاموزیم و الگوهائی را توسعه دهیم که بر اساس بینشی جامع از انسان طرحریزی شده باشد و بتواند رفتار انسان را بدانگونه توصیف کند. در حال حاضر چنین الگوهایی وجود ندارند."
دکتر فضلی گفت: "تمرکز بر فعّالیّتهای اقتصادی در سطح محلّی به افراد میآموزد که به شکلی جمعی و با روحیّۀ مشورت، جامعۀ خود را مدرن کنند تا ارزشهائی که برای جامعه محترم شمرده میشوند قربانی پیرویهای کورکورانه از الگوهایی بیگانه نشود." وی همچنین گفت: "روند آموزش فعّالی در سطح روستاها و محلّهها در جریان است که از اصول خاصّ اقتصادی و معنوی، با هدف دستیابی به رفاه اقتصادی به تمام معنی، بهره میگیرد. این روندی است که روزبروز میتواند قویتر شود."