سانتياگو, شيلی — عمليات خاک برداری مشرق الاذکار تازۂ بهائی در آمريکای جنوبی، که در سانتياگو پايتخت شيلی بنا خواهد شد، آغاز شده است.

کارهای ساختمانی به دنبال جستجوی طولانی برای محل اين بنا و نيز چالش های فنی بی سابقه، از جمله ابداع ماده ای کاملاً جديد برای نمای بيرونی آن، شروع شده است. محل ساخت اين بنا در تپه های پنيالولن، در مجموعه ای در شهر سانتياگو، در دامنۂ کوه های آند است.

بيت العدل اعظم در پيام مورخ ۲۶ نوامبر ۲۰۱۰ شروع عملیات خاک برداری برای ساختن مشرق الاذکار شیلی را اعلام و اظهار امیدواری می کنند که شروع ساختمان موجب تشویق و سرور بهائیان در سراسر عالم شود. در اين پيام همچنين آمده است که رسیدن به این مرحله مستلزم عبور از بسیاری موانع بوده است.

برای سيامک حريری، از دفتر معماری حريری پونتارينی در کانادا، که اين معبد را طراحی کرده، شروع اين مرحله «لحظۂ بسيار مسرت بخشی است.» او میگويد: «ما محل فوق العاده ای پيدا کرده ايم، که از همه جای سانتياگو ديده میشود. حتی اگر شما با هواپيما از نقاط ديگر جهان به اينجا بيائيد، آن را در دوردست می بينيد.»

بنای مشرق الاذکار و باغ های آب در اطراف آن که با گياهان بومی منطقه پوشيده خواهد شد ده هکتار از مجموعۂ پنجاه هکتار زمين‌های محوطه‌اش را پوشش خواهد داد. در اين مرحله عمليات خاک‌برداری -به قطر ۳۰ متر- برای پی‌ريزی بنا و تأسيسات زيرزمينی آن آغاز شده است.

معابد بهائی

مشرق‌الاذکار‌های بهائی، بناهای ويژه‌ای‌ هستند که به روی همۂ مردم باز هستند، و بازديدکننده‌ها می‌توانند در فضای آرامش‌بخش آنها به تعمق و عبادت بپردازند و -در بعضی مواقع- به آوازهائی از متن‌های مقدس اديان جهان گوش کنند. از مشخصات اصلی هر مشرق‌الاذکاری اين است که، در زمان مقتضی، به محور و مرکز معنوی مجموعه‌ای از تأسيسات و نهادهای اجتماعی، خيريه و آموزشی تبديل می‌شود که برای خدمت به مردم سرزمين‌های اطراف‌شان ايجاد خواهد شد.

بنای سانتياگو، بعد از اتمام، هشتمين مشرق‌الاذکار بهائی، و آخرين آنها در سطح قاره‌ای خواهد بود. هفت مشرق‌الاذکار ديگر در استراليا، آلمان، هند، پاناما، اوگاندا، ايالات متحده و ساموای غربی قرار دارند.

«شگرف و بديع»

فکر بنای يک مشرق‌الاذکار بهائی در شيلی در سال ۲۰۰۱ اعلام شد. محفل ملی بهائيان شيلی يک سال بعد دعوتی برای ارسال طرح‌های اوليه را منتشر کرد و متعاقباً ۱۸۵ پيشنهاد از ۸۰ کشور جهان به آن محفل ارسال شد.

در خلاصۂ طرح از معماران خواسته شده بود بنائی گنبدی شکل با ۹ ورودی، که به شکل نمادين محل استقبال از مردم اقصای زمين برای تجليل و ستايش خدا است، طراحی‌ کنند.

از ميان ۴ طرح برگزيده که به فهرست کوتاه شدۂ طرح‌ها راه يافت پيشنهاد دفتر معماری حريری پونتارينی، که در پيام اخير بيت‌العدل اعظم از آن به عنوان شگرف و بديع ياد شده، برای تکميل و توسعه‌ انتخاب شد.

اين بنا ترکيبی از نه «بال» شفاف است که از زمين برآمده و مثل اين است که بر بستری از انعکاس گل‌های زنبق در حرکت است. اين بال ها در طول روز نور خورشيد را به داخل بنا هدايت می کنند و شب‌ها از نوری که در داخل بنا روشن می‌شود شعاع‌های گرم نور را به بيرون می‌تابانند.

اجرای طرح ابتکاری اين بنا نياز به ابداع نوعی شيشۂ خاص برای سطح بيرونی آن داشت. به گفتۂ مهندس حريری «اين يک سفر تجسسی بود که ۱۸ ماه طول کشيد.» بايد ماده‌ای که بتواند در مقابل شرايط اقليمی محل و زلزله‌خيز بودن مقاوم بماند ساخته می شد.

آقای حريری می‌گويد:«ما آزمايش‌های لازم را انجام داده‌ايم، مسائل را بررسی کرده‌ايم، و افراد متخصص حاصل کار را ارزيابی کرده‌اند. همۂ مجوزها صادر شده است و حالا بهترين وقت برای شروع کارِ ساختمان است.»

جوايز و ستايش‌ها از طرح

از زمانی که طرح اين مشرق‌الاذکار رونمائی شده است در بيش از ۴۰ نشريۂ بين‌المللی از آن ستايش شده و جوايز بسياری به آن تعلق گرفته‌ است. مجلۂ Canadian Architect يکی از تقديرنامه‌های سال ۲۰۰۴ را به اين طرح داد. يکی‌ از داوران در بارۂ آن نوشت: «ترکيب يگانه‌ای از نيروهائی‌است که به نظر می‌‌رسد قرار است به نمادی جهانی‌ تبديل شود…»

در تازه‌ترين مورد، يک هيأت صد نفری داوران از سراسر جهان طرح اين مشرق‌الاذکار را مشترکاً با طرح ديگری به عنوان برندۂ گروه «بناهای ناساختۂ مدنی» در نشريۂ اخبار جهانی معماری انتخاب کردند.

آقای حريری‌گفت: «مصادف شدن دريافت اين جايزه با اين زمان که قرار است کارهای خاک‌برداری شروع شود، تقارن دلپذيری است.»