دولت ایران به شگردهای جدیدی متوسل میشود تا نحوهی جلوگیری از ورود بهائیان به دانشگاهها را پنهان کند
تهران, ایران — شادان شیرازی همیشه دانشآموزی نمونه بوده، و بر اساس روایات رسانههای متعدد فارسی زبان، استعداد ویژهای در ریاضیات و علوم از خود نشان داده است. بنابراین تعجب آور نبود که در کنکور ورودی دانشگاه در ریاضیات و فیزیک نمرۀ بالایی به دست آورد.
در واقع او در کنکور سراسری امسالِ ایران دربین تمام شرکت کنندگان که تعدادشان بیش از یک میلیون نفربرآورد شده حائز رتبهی ۱۱۳ شد.
اما خانم شیرازی، علیرغم رتبهی بالا و علاقهی وافرش به کسب علم از ورود به دانشگاه محروم شده است. دلیل آن: او بهائی است.
محرومیت جوانان بهائی از ورود به مؤسسات آموزش عالی بهخوبی شناخته شده است. شرح مشکلات تحصیلی آنان موضوع روایات خبری متعدّد و حتی فیلمهای مستند مهمی بوده است.
اما ماجرای خانم شیرازی شگرد جدیدی را که دولت امسال برای جلوگیری از ورود جوانان بهائی به دانشگاهها در ایران به کار گرفته است فاش میکند. داستان بیعدالتی وارده بر شادان خشم بسیاری از ایرانیان را هم برانگیخته است، ایرانیانی که به دفعات بر روی وبسایتهای فارسی زبان در این باره نوشتهاند.
دولت در شگرد جدید خود تلاش میکند هیچ مدرک یا کاغذی به بهائیان ندهد که آنان بتوانند به کمک آن ثابت کنند که به خاطر عقاید مذهبی خود از ورود به دانشگاه محروم شدهاند. به عنوان مثال، در سالهای گذشته، موقع گرفتن نتایج کنکور به آنها اعلام میشد که «نقص پرونده» دارند. چه با ظاهر شدن این پیغام بر صفحهی کامپیوتر و چاپ آن و چه با دریافت آن از طریق پست، این کار به هر حال مدرکی کتبی بر جای میگذاشت.
اما امسال، به بهائیان نظیر خانم شیرازی گفته میشود که برای دریافت نتیجههایشان به شعبهی سازمان سنجش در شهر خود رجوع کنند. در آنجا، اغلب بعد از مقادیر بسیاری طفره رفتن و سر دواندن، بدون دادن کاغذی، سندی را به آنان نشان میدهند که در آن نوشته شده است که تنها مسلمانان و «اقلیتهای رسمی» اجازه دارند در دانشگاه پذیرفته شوند.
جالب توجه است که این جوانان ایرانی به عنوان بهائی شناخته شدهاند بدون آنکه در فرمهای امتحانی و دیگر مدارک خود کوچکترین اشارهای به بهائی بودن خود کرده باشند.
دیان علائی، نمایندهی جامعهی جهانی بهائی در سازمان ملل در ژنو اظهار داشت: «شگرد جدید دولت ایران در برخورد با دانشجویان بهائی جدیدترین تحول در سیر ترفندهایی است که برای محروم کردن بهائیان از تحصیلات عالیه، بدون جلب توجه جامعهی جهانی، به کار گرفته شده است.»
«تا آنجا که ما میدانیم این شگرد جدید برای آنست که متقاضیان بهائی ورود به دانشگاه شناسایی و سپس احضار شوند تا بی سر و صدا عدم صلاحیّتشان برای ورود به دانشگاه تحت سیاستهای ناعادلانهی دولت به آنان تأکید شود، و سپس بدون هیچ سند و مدرکی حاکی ازآنکه به دلیل بهائی بودن از ثبت نام منع شدهاند به بیرون فرستاده شوند.»
خانم علائی گفت: «این شگرد جدید چیزی جز یک ترفند نیست و بطلان اظهارات مکرر مقامات ایرانی به جهانیان را مبنی بر آنکه ایران بر اساس مذهب در تحصیلات عالیه تبعیض قائل نمیشود به طور کامل ثابت میکند.»
همان طور که اشاره شد، تعداد زیادی از وبسایتهای فارسیزبان ماجرای خانم شیرازی و برخورد او با مقامات دولتی را بازگو کردهاند. این وبسایتها، در کنار مطالب دیگر، اشاره میکنند که یکی از مقامات، مرتضی نوربخش عضو هیئت علمی سازمان سنجش آموزش کشور، به خانم شیرازی و خانوادهاش گفته است که با وجود آنکه مایل است کمک کند، اما دستش از سوی مقامات بالا بسته است.
بر طبق گزارشی، آقای نوربخش به پدر خانم شیرازی – که خود در سال ۱۹۸۶ از تحصیل در دانشگاه محروم شده است – گفته است: «ما در آن زمان نمیتوانستیم هیچ کاری برای بهائیان انجام دهیم، و هنوز هم نمیتوانیم کاری برایشان انجام دهیم.» وبسایت دیگری اخیرا روایتی داشت از اینکه چگونه آقای نوربخش به يک دختر جوان دیگر و خانوادهاش گفته بود که: « در مورد حرفی که رئیس جمهور بزند من نمیتوانم هیچ کاری بکنم.»
در یک مورد دیگر، دو تن از مقامات سابق دولت که در گذشته در جلوگیری از ورود بهائیان به دانشگاه نقش داشتهاند اخیرا برای عذرخواهی با گروهی از بهائیان دیدار کردند.
در عکسی که درچندین وب سایتهای فارسی زبان منتشر شده است، محمد نوریزاد، روزنامهنگار سابق روزنامهی کیهان، و محمد ملکی، اولین رئیس دانشگاه تهران پس از انقلاب اسلامی، دیده میشوند که با فروتنی در برابر گروهی از دانشجویان بهائی زانو زدهاند.