لس‌آنجلس, ایالات متّحدۀ آمریکا — یک فیلم سینمایی که آزار بهائیان را در ایران بررسی میکند، این هفته، پیش از نمایش بر پرده‌های سینمایی در سراسر ایالات متّحده و کشورهای دیگر، در لس‌آنجلس اکران میشود.

تابوی ایرانی کار فیلمساز سرشناس هلندی-ایرانی، رضا علّامه‌زاده، است.

آقای علّامه‌زاده، که بهائی نیست، میگويد: «با وجود آن که از ورود به وطنم محروم هستم، توانستم در بخشهای دورافتاده‌ای در ایران با کمک دوستان علاقه‌مند فیلم بگیرم، دوستانی که جان خود را به خطر انداختند تا صحنه‌هایی را که لازم داشتم ضبط کنند.»

او میگويد: «من طیّ سالها کار به عنوان فیلمساز چندین مستند چالش‌انگیز ساخته‌ام، امّا هیچ یک از آنها به دشواری ساخت تابوی ایرانی نبود.»

فیلم در ایران آغاز میشود و سفر یک زن بهائی و دختر ۱۴ ساله‌اش را دنبال میکند که تصمیم گرفته‌اند همۀ دارایی‌های خود را بفروشند و کشور را ترک کنند و در غرب پناهندگی بگیرند.

این فیلم به تلاش‌های جامعۀ بهائی ایران برای آموزش اعضای جوان خود، که از آموزش عالی محروم‌اند، نيز میپردازد و – برای نخستين بار – صدای بهائیانی را که در روستای ایول در استان شمالی مازندران املاکی داشته و به آزار طولانی دچار بوده‌اند، به گوش جهانيان میرساند.

آقای علّامه‌زاده میگويد نام تابوی ایرانی را برای اين برگزیده است که به نظر او حتّی آن دسته از ایرانیانی که باور دارند بهائیان باید از حقوق بشر خود برخوردار باشند، دربارۀ این مسئله ساکت میمانند.

آقای علّامه‌زاده اضافه میکند: «من باید ساختن این فیلم را زودتر شروع میکردم. در زمانی که تحقیق میکردم، متوجه شدم همۀ بخشهای مختلف اجتماع بر اساس جنسیت، قومیت، زبان و دین خود تحت فشار هستند، امّا بهائیان بالاترین درجۀ محرومیت را دارند – حتّی مرده‌هایشان امنیت ندارند و گورستانهایشان مورد یورش قرار میگیرد. بنابراین، نگاه من صرفاً با تمرکز بر جنبۀ حقوق بشر است. میخواستم تصویر کنم که حقوق بهائیان تا چه حد نقض میشود.»

او میگويد: «تابوی ایرانی شخصیترین مستندی است که تا به حال ساخته‌ام.»

بدعت ديگر اين فيلم مصاحبه‌هایی است با سیاستمداران، نویسندگان و دانشگاهیان ایرانی که به ندرت به صورت عمومی دربارۀ «مسئلۀ بهائیان» ایران سخن گفته‌اند. از جملۂ اين افراد يکی ابوالحسن بنی‌صدر، اوّلین رئيس جمهور ایران پس از انقلاب اسلامی سال ۵۷ (۱۹۷۹)، است.

شیرین عبادی، وکیل حقوق بشر و برندۀ جایزۀ نوبل صلح، نيز محروم کردن بهائیان از شغلهای معیّنی را زیر سؤال میبرد. خانم عبادی میگوید: «برای کار... برای کسب صادقانۀ درآمد یا برای گرفتن جواز کسب، برای باز کردن یک مغازۀ تعمیر کفش یا یک رستوران، لازم نیست مسلمان باشید. در کجای اسلام گفته شده یک کفّاش باید مسلمان باشد؟»

تابوی ایرانی جمعه ۵ اسفند (۲۴ فوریه) در لس‌آنجلس اکران میشود و در هفته‌های آینده در هلند، مونترال و تورنتو در کانادا و در آتلانتا، شیکاگو، اورلاندو، ساندیهگو، سانفرانسیسکو و شهر واشنگتن در ایالات متّحدۀ آمریکا روی پرده خواهد رفت. جزئیات کامل نمایش فیلم در تارنمای آن به آدرس http://www.iraniantaboo.com یافت میشود.