هفتهٔ گذشته مهم‌ترین کنفرانس سالانهٔ اروپا در زمینهٔ توسعهٔ اجتماعی و اقتصادی، بیش از ۸ هزار شرکت‌کننده از جمله رهبران اجتماعی و سازمان‌های غیردولتی را گرد هم آورد تا به مسئلهٔ نابرابری‌های جهانی بپردازند.

این کنفرانس با عنوان «روزهای توسعهٔ اروپایی» (European Development Days) نشانگر تغییر در حال وقوع در اندیشهٔ توسعه بود. روز به روز این مسئله بیشتر پذیرفته می‌شود که توسعهٔ اجتماعی و اقتصادی را نباید به عنوان فعالیتی در نظر گرفت که یک گروه برای دیگری انجام می‌دهد. همچنین دیگر نمی‌توان آمال و اعتقادات معنوی یک جمعیت و مشارکت مهمی را که دین می‌تواند در توسعه داشته باشد نادیده گرفت.

خانم راشل بیانی، نمایندهٔ جامعهٔ جهانی بهائی در بروکسل و تسهیل‌گر یکی از میزگردهای این نشست که با عنوان «نقش دین در توسعه چیست؟» در روز ۱۸ ژوئن برگزار شد گفت: «در نظر گرفتن آحاد مردم به عنوان دریافت‌کنندگان منفعل کمک‌های مالی توسعه قابل قبول نیست. ماهیت حمایت‌های خارجی هر چه که باشد، فعالیت‌های توسعه باید از درون جامعه برخیزد و متعلق به مردم و مؤسساتی باشد که آن را اجرا می‌کنند.»

این میزگرد که با همکاری «سازمان بین‌المللی بینش جهانی» (World Vision International)، «سازمان امداد اسلامی جهانی» (Islamic Relief Worldwide)، جامعه جهانی بهائی و چند مؤسسۀ دیگر برگزار شده بود این موضوع را مورد بررسی قرار داد که گروه‌های دینی و سازمان‌های دین-محور چگونه یکی از عناصر مهم ظرفیت محلی در بسیاری از جوامع هستند.

خانم بیانی در سخنان آغازین این میزگرد گفت: «ایمان و دین آن قوایی هستند که اکثر مردم جهان را چه برای امور خیر و چه برای شر انگیزه می‌دهند. به سختی می‌توان تصور کرد که با حذف این عناصر، یک فعالیت توسعه می‌تواند پا بگیرد و متعلق به مردم محلی باشد.»

شش سخنران این میزگرد از اروپا، آمریکای جنوبی و آسیا به همراه حاضران در جلسه وارد گفتگویی شدند تا بتوانند از برداشت‌های ساده‌انگارانه از دین به عنوان خیر یا شر در زمینهٔ توسعه فراتر بروند. حاصل این گفتگو، رسیدن به درک دقیق‌تری از موضوع بود و امکان بررسی صادقانهٔ نقش دین در تغییر و تحول سازنده را فراهم کرد.

کشیش کریستو گریلینگ (Christo Greyling) از «سازمان بین‌المللی بینش جهانی» در مورد اهمیت همکاری با جوامع دینی محلی برای ایجاد سیاست‌گذاری‌ها و فعالیت‌های توسعه و در نظر گرفتن آمال، امیدها و اعتقادات افراد ذینفع توسعه یعنی مردم محلی صحبت کرد. کشیش گریلینگ گفت: «باید به طور خاص از اصول جهانی ارزش‌هایی که مردم به آن‌‌‌ها اعتقاد دارند شروع کرد ارزش‌هایی همچون شرافت نوع انسان و نیاز به پاسداری از عدالت.»

سایر سخنرانان نیز به اهمیت توانمند‌سازی جمعیت‌های محلی اشاره کردند. برای مثال، هنریت گیگر (Henriette Geiger) از طرف «رئیس کل کمیسیون اروپا در زمینهٔ همکاری‌های بین‌المللی و توسعه» گفت: «هیچ‌چیز را نمی‌شود از بیرون تحمیل کرد. تنها با آنچه در سطح محلی موجود است می‌توانید کار را به پیش ببرید.»

سایر سخنرانان بر نیاز به تمایز میان دین و سنت تأکید کردند و این که باید متوجه بود بسیاری از باورها و رفتارهای یک جمعیت از متون دینی سرچشمه نمی‌گیرند. آقای محمد ابوزید، قاضی ارشد «دادگاه خانواده سایدا» (Saida) از لبنان گفت: «باید متون دینی را با ذهنی بازتر و مترقی‌تر بخوانیم و بفهمیم و به این بیاندیشیم که دین واقعی که در مورد امور معنوی است چه معنایی دارد... نباید به دام سنت که به اسم دین عرضه می‌شود بیفتیم.»

این میزگرد امکان گفتگویی غنی میان فعالان دینی و سیاست‌گذاران فراهم آورد و فاصلهٔ تاریخی میان این دو گروه را که به تجربه ثابت شده مانع پیشرفت هدفمند است کم کرد. بیش از ۷۰ نفر در این جلسه حضور داشتند. بحث و گفتگوی این میزگرد را در این لینک می‌توانید بشنوید.