مادرید، اسپانیا - افزایش افراط‌گرایی خشونت‌آمیز در میان بسیاری از اجتماعات زنگ خطر را به صدا در آورده است. در اسپانیا، جایی که افراط‌گرایی تبدیل به یک نگرانی فزاینده شده است، جامعۀ بهائی بر آن شده که در افکار موجود دربارۀ این مسئله مبرم، مشارکتی فعال و پرمعنا داشته باشد.

علاوه بر رویکردهایی که به دنبال بررسی گرایش‌های افراطی در سطح سیاست‌گذاری‌ها، تدابیر امنیتی و تسلط تکنولوژیکی هستند، نیاز به فهمی عمیق‌تر و رو به تکامل از دین و نقش سازنده آن در اجتماع امروزی وجود دارد. نمایندگان جامعۀ بهائی اسپانیا این موضوع را در نشستی مطرح کردند که اخیراً در رابطه با دلایل و راه‌حل‌های افراط‌‌گرایی خشونت‌آمیز برگزار شد. آن‌ها خاطر نشان کردند که هسته اصلی ایمان، شناخت عمیق یگانگی انسان‌ها است.

کنفرانسی که در روز ۲۶ اکتبر با همکاری جامعۀ بهائی اسپانیا برگزار شد حدود ۷۰ نفر از جمله مقامات ارتشی و امنیتی اسپانیا، نمایندگان دولتی، دانشگاهی، خبرنگاران و فعالان را گرد هم آورد تا کاوشی پویا در این موضوع داشته باشند.

مباحت این کنفرانس، مفاهیم اساسی در واکنش به گرایش‌های افراطی را مورد توجه قرار دادند: نیاز به یک فرایند مشورتی فراگیر که در میان بخش‌های متنوع اجتماع فهمی مشترک ایجاد کند؛ توجه لازم به بصیرت‌های برخاسته از علم و از سنت‌های معنوی بشریت؛ غیرمجاز اعلام کردن خشونت به عنوان پاسخی به ظلم و ستم، تلفیق مؤثر مهاجران جدید؛ قوۀ روشنگری تعلیم و تربیت و فراهم کردن امکان مشارکت در حیات اجتماع برای تمام مردم.

آقای سرجیو گارسیا (Sergio Garcia)، رئیس بخش دفتر روابط عمومی جامعۀ بهائی اسپانیا گفت: «این موارد، عناصر پایه‌ای تلاش‌ها برای رفع افراط‌گرایی هستند، بخصوص زمانی که گرایش‌های افراطی با انگیزۀ دینی صورت می‌گیرد.» او اشاره کرد که تلاش‌های اصلی برای ریشه‌کنی افراط‌گرایی، فهمی از دین است که اجازه بروز قوای سازنده‌ آن را امکان‌پذیر سازد.

جامعۀ بهائی اسپانیا، در گفتمان رو به رشد نقش دین در اجتماع که در آن افراط‌گرایی موضوع مهمی بوده مشارکت داشته است. این سمینار یک روزه که در مرکز مطالعات دانشگاهی مرتبط با دانشگاه کینگ خوان کارلوس (King Juan Carlo University) در مادرید برگزار شد، اولین جلسه از سلسله سمینارهایی بود که هدفشان افزایش فهم دربارۀ دلایل و واکنش‌ها به افراط‌گرایی دینی است.

در این سمینار، سخنرانان به این نکته توجه کردند که افراط‌گرایی یک فرایند تدریجی است که هم در افکار و هم در رفتار یک فرد نمایان می‌شود. آن‌ها همچنین اظهار داشتند که اغلب، دین به عنوان نیرویی قدرتمند برای انگیزه بخشیدن به اهداف مخرب مورد سوء‌استفاده قرار گرفته است.

خانم لیلا سانت (Leila Sant) از دفتر روابط عمومی جامعۀ بهائی اسپانیا گفت: «در بررسی ارتباط بین دین و افراط‌گرایی خشونت‌آمیز، مهم است که صادقانه و بطور واقعی و عینی به نحوه‌ای که دین برای تحرک بخشیدن به این پدیده دستکاری شده روبرو شویم.» خانم سانت بر نیاز به گفتگویی غنی دربارۀ دین تأکید کرد.

دکتر گارسیا گفت: «با وجود سوءاستفاده از دین در زمان حال و در سراسر تاریخ، پدیدۀ دیگری وجود ندارد که چنین عمیق به انسان‌ها انگیزه و الهام بخشد که خود را وقف آرمانی والاتر کنند. در نهایت، نیروی بالقوه‌ در دین است که می‌تواند خشم و نفرت را به محبت و احترام به کرامت ذاتی دیگران تبدیل کند. آثار بهائی تعلیم می‌دهند که دین نقش اساسی در غلبه بر تعصب مذهبی دارد که از آن به عنوان آتشی جهان سوز یاد شده است.»

دکتر گارسیا گفت: «زمانی که ابعاد مذهبی افراط‌گرایی درک شود، می‌توان آن را از دیگر زوایای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مانند هویت، استراتژی، اهداف سیاسی و ملیت بررسی کرد.»

به گفتۀ خانم سانت، موفقیت این سمینار تنها به دلیل افکار ارزشمندی نیست که در آن به اشتراک گذاشته شدند «این فضایی نبود که افراد بیایند، سخنرانی کنند و آن را ترک کنند. فضایی بود که در آن گفتگویی شکل گرفت و فهم همۀ افراد همراه با هم افزایش پیدا کرد.»