کیتو, اکوادور — جامعۀ جهانی بهائی (BIC) در بیانیه‌ای با عنوان «الگوهای نوین زندگی جمعی در دنیای شهرنشین» که این هفته منتشر شده است بر لزوم بازنگری بنیادین زندگی جمعی تأکید دارد.

این بیانیه خطاب به «کنفرانس سازمان ملل متحد با موضوع مسکن و توسعۀ شهری پایدار (Habitat III)» که دیروز پایان یافت صادر شده است. این سومین کنفرانس سازمان ملل متحد دربارۀ توسعۀ شهری پایدار بود. اولین این کنفرانس‌ها در سال ۱۹۷۶ در ونکوور (Vancouver) برگزار شده بود.

در دهۀ گذشته برای نخستین بار در تاریخ، جمعیت شهرنشین دنیا از مرز ۵۰ درصد گذشت. این تغییر از روستانشینی به شهرنشینی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که جهان در حال حاضر با آن روبرو است و پیامدهای شدید اجتماعی، انسانی و زیست‌محیطی در بر دارد.

«جامعۀ جهانی بهائی» در این سند بیان می‌کند: «شهر‌نشینی به شکل کنونی آن فرآیندی نیست که بتواند برای مدت نامحدودی ادامه یابد. مهاجرت به مراکز شهری در مقیاس وسیع در بسیاری از موارد به شکاف اجتماعی، تقلیل منابع زیست‌محیطی و احساس عمیق انزوا و ناامیدی منجر شده است».

این بیانیه پیشنهاد می‌دهد که برای رویارویی با چالش‌های دشوار روند رو به افزایش مهاجرت‌های انبوه از روستاها به شهرها در سرتاسر کرۀ زمین «باید برداشت‌ها از زندگی در فضاهای روستایی و شهری، با استفاده از دانش به دست آمده از گذشته، پیشرفت‌های علمی کنونی و بینشی قانع‌کننده نسبت به آینده، بار دیگر به دقت مورد بازبینی قرار گیرند».

«جامعـۀ جهانی بهائی» بیان می‌دارد یافتن راهی رو به جلو مستلزم «بررسی‌های مداوم در آیندۀ نزدیک» است. این سند برخی مسائل اساسی را که درخور توجه هستند مورد تأکید قرار می‌دهد. «یکی از مهم‌ترین مسائل در این میان، توجه کامل به احیای مفهوم جامعه است».

«برای اینکه جامعه در تکمیل نقش افراد و مؤسسات اجتماعی بتواند پیشرفت اجتماع را تسهیل کند، برداشت بسیار وسیع‌تری از حیات جامعه باید به طور فعالانه مورد پذیرش قرار گیرد. الگوهای جدیدی از اقدام و تعامل باید ساخته شوند و شکل‌های جدیدی از ارتباط و پیوند‌های انسانی باید ایجاد شوند.»

این بیانیه طیفی از مسائل را مورد بررسی قرار می‌دهد از جمله: فراهم کردن زمینۀ مشارکت برای گروه‌ها و جمعیت‌هایی که در طول زمان به حاشیه رانده شده‌اند، ایجاد فضا برای شرکت افراد در سطوح مختلف تصمیم‌گیری و کمک به پرورش حس هویت مشترک و بینشی هماهنگ. «جامعۀ جهانی بهائی» همچنین با استفاده از تجربۀ جامعۀ بهائی در سراسر دنیا بر نقش حیاتی آموزش در ایجاد محیط‌های سالم و مرفه برای زندگی تأکید می‌کند و آموزش را به ویژه به عنوان راهی برای قادر ساختن جوانان بر «تبدیل آرمان‌های والا به واقعیت‌های عملی و نیز مشارکت هدفمند در سعادت نوع بشر» توصیف می‌نماید.

بنا بر توضیحات سازمان ملل متحد، کنفرانس «هبیتات ۳» (Habitat III) که عنوان رسمی آن «کنفرانس سازمان ملل متحد با موضوع مسکن و توسعۀ شهری پایدار» است، بخشی از تلاش‌های این سازمان برای تقویت تعهد سیاسی جهانی نسبت به توسعۀ پایدار شهرهای کوچک و بزرگ و سکونتگاه‌های روستایی است. بالغ بر ۴۵۰۰۰ نفر از جمله سران دولت‌ها، مقامات سازمان ملل و نمایندگانی از جامعۀ مدنی در این کنفرانس فعالیت داشتند.

سریک توکبولات (Tokbolat Serik) یکی از نمایندگان جامعۀ جهانی بهائی در سازمان ملل گفت: «از جمله ایده‌های اصلی که "جامعۀ جهانی بهائی" امیدوار بود بتواند در گفتمان مرتبط با «کنفرانس هبیتات ۳» مطرح نماید این است که در ایجاد یک دستور کار شهری که بتواند رفاه حقیقی و سعادت انسان‌ها را ترویج دهد، تلاش برای افزایش حس تعلق به جامعه در میان افراد، هم در محیط‌های کاملاً شهری و هم در مناطق روستایی نقش اساسی دارد. این امر مستلزم توجه جدی به ابعاد اخلاقی و روحانی زندگی انسان است».

آقای توکبولات توضیح داد که اگر تلاش‌ها برای تقویت حس تعلق به جامعه به این شکل درک شوند، می‌توانند به دولت‌های ملی، مقامات محلی و سازمان‌های جامعۀ مدنی در جستجو برای یافتن راه‌های بهبود ماهیت حیات جامعه، هم در فضاهای شهری و هم در فضاهای روستایی، کمک کنند.