سن سالوادور, السالوادور — رینالدو گالیندوپل، پژوهشگر سرشناس حقوق که در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ (اواخر ۱۹۸۰ و اوایل ۱۹۹۰) از شواهد قابل توجه نقض حقوق بشر در ایران پرده برداشت، پنج شنبۀ گذشته در سن سالوادور درگذشت.

پروفسور گالیندوپل، دیپلمات برجسته و استاد سرشناس حقوق، حتی پیش از آن که در سال ۱۹۸۷ به عنوان نمایندۀ ویژۀ کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متّحد دربارۀ ایران تعیین شود، در سطح بین المللی شهرت داشت. در نقش سفیر السالوادور در سازمان ملل خدمت کرده بود و از جمله پستهای ديگرش ریاست ادارۂ حقوقی سازمان کشورهای قارۂ آمريکا بود.

در عرصۀ حقوق بشر، هشت سال خدمت او به عنوان نمایندۀ ویژه، عمدتاً به خاطر مجموعه گزارش‌هایی که در آنها به صورت مستند موارد شدید و اغلب خشن نقض حقوق بشر ایران علیه شهروندان خود را مستند کرد، اهمیت خاصی داشت.

از جمله در سال ۱۳۶۹ (۱۹۹۰)، پروفسور گالیندوپل مصاحبه‌ها و اسناد بیشماری از استفادۂ گستردۀ حکومت ایران از اعدام و شکنجه و نبود تأمین قضائی در اين کشور را منتشر کرد.

دیان علائی، نمایندۀ جامعۀ جهانی بهائی در سازمان ملل متّحد در ژنو، گفت: «جامعۀ جهانی بهائی مایل است تسلیت عمیق خود را از فقدان پروفسور گالیندوپل که تأثیر و نفوذش در عرصۀ حقوق بشر مدّتها به یاد خواهد ماند، ابراز کند.» خانم علائی گفت: «تلاشهای خستگی ناپذیر او در مصاحبه با قربانیان، خانواده‌های آنها و دیگر کسانی که از انواع تخلفاتی که دولت ايران اميدوار بود پنهان نگاه دارد، يا به تجربۀ مستقیم و یا از طريق ارتباط با منابع درون نظام آگاهی داشتند، بخش اساسی گزارشهای او به کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متّحد را تشکيل میداد. این اطلاعات در جلب توجّه جهان به بی رحمی حکومت ايران در آن زمان، بسيار اهميت داشت.»

گزارش ۱۳۷۱ (۱۹۹۳) پروفسور گالیندوپل به کمیسیون به خاطر فاش کردن یادداشت معروف به «مسئلۀ بهائیان» قابل توجّه بود. این یادداشت نامه ای محرمانه از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به تاریخ ۱۳۶۹ (۱۹۹۱) بود که در آن سیاست حکومت برای رفتار با بهائیان شامل محدودیت هایی برای فعالیت های آموزشی، اقتصادی و فرهنگی آنها تعیین میشد.

خانم علائی گفت: «انتشار عمومی این یادداشت به شدّت مهم بود چون نشان میداد که چگونه در بالاترین سطوح حکومت ایران نقشه ای برای متوقّف ساختن کامل رشد جامعۀ بهائی طراحی شده بود که در ظاهر نسبت به زندان و اعدام های دهۀ ۶۰ (دهۀ ۱۹۸۰ میلادی) توجّه کمتری جلب میکرد، امّا مآلاً به از بین رفتن جامعۀ بهائی به عنوان یک موجود زنده میانجاميد.»

پروفسور گالیندوپل سه بار طیّ دورۀ مأموریت خود از ایران بازدید کرد و در آن بازدیدها، اغلب با انجام مصاحبه‌هایی در زندان یا با افرادی که حکومت درصدد بود از ملاقاتشان با او جلوگیری کند، مقامات ایرانی را با شجاعت به چالش کشید. پروفسور گاليندوپل درعين حال به رعایت انصاف شهرت داشت. او تمام پرسشهايش از مسئولان ایرانی و پاسخهای آنها را به دقت گزارش میکرد.

پروفسور گالیندوپل، متولّد ۲۵ مهر ۱۲۹۷ (۱۸ اکتبر ۱۹۱۸) در سونسوناتۀ السالوادور، دانش‌آموختۀ دانشگاه السالوادور بود و در همانجا دکترای حقوق و علوم اجتماعی گرفت. در سال ۱۳۲۸/۱۳۲۹ (۱۹۵۰)، به عنوان رئیس مجمع قانون اساسی ملّی انتخاب شد. او از سال ۱۹۵۰ تا تا ۱۹۵۶ به عنوان وزیر آموزش خدمت کرد و از سال۱۹۶۰ تا ۱۹۶۴ عضو کمیسیون حقوق بشر قارّهای آمریکا بود.