بریتانیا: چگونه خبرنگاری هیجانمحور تصویر واقعیت را مخدوش میکند
لندن — نقش خبرنگاران در ترویج تفاهم و گفتگو، به ویژه در محیط رسانهای که اغلب بر مبنای ایجاد هیجان پیش میرود چیست؟
این یکی از پرسشهایی بود که توسط دو خبرنگار مجرب بریتانیایی و با همراهی اعضای دفتر روابط عمومی جامعه بهائی این کشور در پادکست اخیر این دفتر با عنوان «با حسن نیت: حقیقت و معیارها در رسانه» مورد بررسی قرار گرفت. یکی از این افراد گزارشگر پیشین بیبیسی و دیگری از نویسندگان روزنامهٔ گاردین بود.
کرمل کلانی، از اعضای دفتر روابط عمومی گفت: «نویسندگان باید فارغ از تعصب و آزاداندیش باشند و بتوانند مسائل را در پرتو عدالت بررسی کنند.»
خانم کلانی برای تشریح قدرت رسانهها در افزایش آگاهی عمومی به یکی از تشبیهات استفادهشده در آموزههای بهائی اشاره کرد: «روزنامهها، شبکههای اجتماعی و سایر قالبهای رسانهای همچون آینه جهان و "صاحب سمع و بصر و لسان" هستند.»
وی همچنین گفت یکی از دلالتهای ضمنی این امر این است که مقالات و سایر محتواهای تولیدشده توسط خبرنگاران بالقوه میتوانند به ما کمک کنند احساس کنیم با دیگران یکی هستیم.
خانم کلانی با توضیح اینکه رسانه میتواند «توانمندی عظیم مردم را برای ایجاد صلح و وحدت» پرورش دهد، گفت: «وقتی خبرنگاران داستانی را روایت میکنند دنیایی را که ما در آن زندگی میکنیم و آنچه امکان دستیابی به آن را داریم شکل میدهند.»
با وجود این پتانسیل عظیم، برخی شیوههای معمول در این حرفه، مانند غافلگیر کردن افراد در شرایط بحرانی برای مصاحبه، خبرنگاران را تحت فشار قرار میدهد تا گزارشهای هیجانمحور تهیه کنند.
جان مک مانوس، گزاشگر سابق بیبیسی و رئیس بخش ارتباطات سازمان «یسوعیها در بریتانیا» گفت: «در خبرنگاری مفهومی موسوم به "در زدن" وجود دارد یعنی باید بروی در خانه کسی را که اغلب تصادفا وسط ماجرایی قرار گرفته بزنی و همان جا دم در از او نظرش را بپرسی.»
وی در ادامه توضیح داد که این رویکرد معمولا هیچ واقعیت جدیدی ارائه نمیدهد. «این روش صرفا برای پر کردن زمان و تولید محتوای خبری است». به علاوه سلیقه مخاطب را به سمت ماجراجویی سوق میدهد و توجه را از مسائل واقعی منحرف میکند.
آقای مک مانوس افزود بسیاری از خبرنگاران از شیوههایی که منجر به پوشش خبری هیجانمحور میشود ناراضی هستند. او بر اهمیت همدلی و حفظ کرامت انسانی هنگام تهیه گزارش تاکید کرد. «پشت همهٔ این خبرها انسانهایی واقعی با احساس و عواطف وجود دارند. ...همهٔ آنها خانواده دارند. من همیشه سعی میکنم این نکته را به خودم یادآوری کنم و بر این اساس افکار و اقداماتم را تعدیل کنم.»
ریمونا آلی، یکی از گزارشگران گاردین گفت: «شما نسبت به فردی که با او مصاحبه میکنید مسئولیت دارید... من واقعا تلاش میکنم از مصاحبهشوندگانم محافظت کنم. به آنها میگویم که میتوانند مقاله را قبل از انتشار بخوانند تا مطمئن شوم از محتوای آن رضایت دارند.»
در گفتگوها این مسئله نیز مطرح شد که چطور سوگیریها و دوگانگیهای کاذب میتوانند مسائل چندوجهی را به بازنماییهای سادهای از واقعیت تقلیل دهند، مسئلهای که منجر به پوشش خبری هیجانمحور میشود و شکافهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مذهبی را تقویت میکند.
آقای مکمانوس ضمن صحبت دربارهٔ مسئولیت خبرنگاران نسبت به حفظ عینیت گفت: «مسائل سیاه و سفید نیستند. شما میتوانید دو دیدگاه مختلف در ذهن داشته باشید که هر دو نیز درست باشند، زیرا میدانیم که زندگی بشر به بینهایت متنوع و پیچیده است.»
نانسی وارن، از دفتر روابط عمومی بهائیان، دربارهٔ این گفتگو توضیح میدهد که این مجموعه پادکست بخشی از فعالیتهای در دست اقدام این دفتر برای مشارکت در گفتمان مربوط به نقش سازندهٔ رسانه در اجتماع است.
او میگوید: «افراد با آرمانهای متعالی وارد حرفهٔ روزنامهنگاری میشوند اما در نهایت تولید محتوا مطابق اصولشان دشوار است.»
«فضاهای بحث و گفتگویی که توسط این دفتر ایجاد میشود، چه پادکست، بحثوگفتگوی آنلاین، یا گردهماییهای حضوری، فضایی را فراهم میکند تا در آن خبرنگاران مسائل رایج در حوزهٔ کاری خود را در پرتو اصول معنویای که با اعتقادات اخلاقی آنها همخوانی دارد بررسی کنند.»