دهلی نو — عدالت ایجاب می‌کند که زنان از حقوقی برابر با مردان برخوردار باشند. با این حال، دستیابی به برابری واقعی دشوار است و مستلزم رفع موانعی است که مانع مشارکت زنان در جایگاهی برابر با مردان در همهٔ زمینه‌های مجهودات انسانی می‌شود. دفتر روابط عمومی بهائیان هند می‌گوید یکی از حوزه‌های اقدام که همهٔ مردم می‌توانند در آن اصل جهان‌شمول برابری زنان و مردان را به کار گیرند، خانواده است.

خانم نیلاکشی راجخوا (Nilakshi Rajkhowa) از دفتر روابط عمومی هند در مصاحبه‌ای با سرویس خبری جامعهٔ بهائی دربارهٔ بینش‌ها و تجربیات این دفتر در زمینهٔ گفتمان برابری زنان و مردان می‌گوید: «تقویت حیات خانواده برای پیشرفت اجتماع ضروری است.»

بازتعریف خانواده به عنوان فضای اجتماعی‌ای برای تقویت برابری

خانم راجخوا توضیح می‌دهد که یکی از شاخه‌های اصلی این گفتمان که در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است نقش مردان به عنوان مروجان برابری جنسیتی است.

او می‌گوید: «این گفتگوها اغلب حول محور خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی بنیادین می‌چرخد، نهادی که در آن برداشت‌های ما دربارهٔ نقش زنان و مردان شکل می‌گیرد و به عمل تبدیل می‌شود.»

کرمل تریپاتی (Carmel Tripathi)، یکی دیگر از اعضای دفتر روابط عمومی که با سرویس خبری گفتگو کرده است می‌گوید نهاد خانواده نیز مانند بسیاری از نهادهای دیگر جهان در وضعیت بحران قرار دارد. او می‌گوید: «برداشت‌های موروثی در مورد اینکه خانواده باید چه شکلی داشته باشد، به طور فزاینده‌ توسط نیروهای تغییرات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مورد اصابت قرار گرفته و از میان برداشته می‌شود.»

خانم راجخوا می‌افزاید که تحول پایدار نه تنها مستلزم تغییر در ادراک و رفتارهایی است که درون خانواده ترویج می‌شود بلکه نیازمند تلاش‌های سیستماتیک و ادامه‌دار برای تغییر آن دسته از ساختارهای اجتماعی است که مانع مشارکت کامل و معنادار زنان در عرصهٔ عمومی می‌شود.

«تغییرات در خانواده و سایر عرصه‌های زندگی باید در این اعتقاد راسخ ریشه داشته‌ باشد که برابری زنان و مردان تنها یک هدف نیست که باید به آن دست یافت، بلکه حقیقتی در مورد طبیعت انسان است که باید به رسمیت شناخته و پذیرفته شود.»

او می‌گوید: «روح جنسیت ندارد. جوهر آنچه ما را انسان می‌سازد نه مونث است نه مذکر.»

تقویت شالودهٔ اخلاقی کودکان از طریق آموزش و پرورش

بینش‌های به دست آمده از تجربهٔ فعالیت‌های جامعه‌سازی بهائی در هند نشان می‌دهد که محیط خانواده بیشترین پتانسیل را برای تقویت شالودهٔ اخلاقی کودکان دارد.

خانم راجخوا می‌گوید: «خانواده قوی‌ترین محیطی است که در آن خصلت‌های معنوی کودکان مانند راستگویی، مهربانی، شفقت، فداکاری و عدالت می‌تواند پرورش یابد. اما درعین‌ حال در خانواده است که کودکان می‌توانند نگرش‌ها و عادات مضری را که بر تعاملات اجتماعی آنها در دوران جوانی و بزرگسالی تأثیر می‌گذارد بیاموزند.»

خانم راجخوا توضیح می‌دهد که کودکان نوید آینده هستند و به همین دلیل است که برنامه‌های آموزشی بهائی برای کودکان بر کسب چنین ویژگی‌های معنوی‌‌ای تأکید دارد.

او می‌گوید این برنامه‌های آموزشی همچنین توانمندی‌هایی را در کودکان ایجاد می‌کند تا اصولی مانند یگانگی ذاتی بشر، خدمت به اجتماع، برابری زنان و مردان و مشورت را در تمامی تعاملات خود با اعضای خانوادهٔ‌ نزدیک و گسترده‌شان ‌و نیز سایر افرادی که در محله‌ها و مدارس با آنها معاشرت می‌کنند به کار گیرند.

خانم راجخوا در صحبت‌هایش بر نقش محوری تربیت اخلاقی در کل خانواده، و نه تنها فرزندان، در پرورش فرهنگ برابری، تاکید می‌کند. او به اظهارات یکی از شرکت‌کنندگان در همایشی که اخیراً توسط دفتر روابط عمومی برگزار شد، اشاره می‌کند. انشول تیواری (Anshul Tewari) – بنیانگذار سازمان «جوانان کی آواز» (Youth ki Awaaz)، یک سازمان مدنی که عدالت اجتماعی را ترویج می‌دهد - شکاف دیجیتال در آموزش دختران را توصیف کرد که وقتی در طول دوره‌های قرنطینه کلاس‌های درس به شکل آن‌لاین در آمد آشکار شد.

آقای تیواری توضیح داد که در بسیاری از خانواده‌هایی که تنها یک دستگاه دیجیتال در دسترس بود، استفادهٔ دختران از این دستگاه جیره‌بندی شد، در حالی که دسترسی پسران محدودیتی نداشت. او گفت: «ما میان ده هزار جوان ۱۲ تا ۱۵ ساله از سراسر کشور یک نظرسنجی انجام دادیم.» نتایج بدست آمده در میان افراد بررسی شده از پیشینه‌های مختلف یکسان بود: ۷۰ درصد از زنان جوان گفتند که کمتر از برادرانشان به تلفن و کامپیوتر دسترسی دارند.

برقراری روابط عادلانه از طریق مشورت

به گفتهٔ اعضای دفتر روابط عمومی بهائیان، بینش دیگری که از تلاش‌های بهائیان هند در سطح مردمی، برای ارتقای پیشرفت اجتماعی به دست آمده این است که هر چه یک خانواده بیشتر از اصل مشورت استفاده کند، روابط درون خانواده عادلانه‌تر می‌شوند.

خانم راجخوا می‌گوید: «اگر بخواهیم تصمیم‌گیری در خانواده نتیجهٔ اقتدارورزی خودسرانه و دیکتاتوری نباشد، اعضای خانواده باید یاد بگیرند که با محبت، ملاحظه و صراحت با یکدیگر مشورت کنند تا بتوانند به تصمیم‌های جمعی برسند.»

خانم تریپاتی به یاد می‌آورد که در یکی از نشست‌های برگزار شده توسط دفتر روابط عمومی، هنجارهای فرهنگی در زمینهٔ سلطهٔ مردان به عنوان بزرگ‌ترین مانع برای مشورت شناسایی شد.

خانم تریپاتی اضافه می‌کند که اعضای خانواده باید بیاموزند که با احترام و گشاده‌رویی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و از طیف وسیعی از خصلت‌های معنوی مورد نیاز برای مشورت از جمله محبت و الفت، فروتنی، ادب، صبر، و اعتدال و تمایل به جستجوی حقیقت بهره بگیرند.

صلح منوط به برابری است

اعضای دفتر روابط عمومی بهائی در هند می‌گویند آنچه کاملاً واضح است این است که خانواده‌ای که در آن برابری وجود دارد در نتیجهٔ تکرار الگوهای قدیمی‌ای که سلطه و نابرابری را تقویت می‌کنند، به وجود نمی‌آید.

خانم راجخوا می‌گوید که ایدهٔ محوری در تلاش‌های آنها برای ترویج عدالت اجتماعی این است که دستیابی به صلح در جهان منوط به تحقق اصل معنوی برابری زنان و مردان است.

در این مورد، او از بیانی از حضرت عبدالبهاء که در سال ۱۹۱۹ خطاب به جمعیت لاهه برای اجرای صلح عمومی نوشته شده‌ نقل می‌‌کند که در آن حضرت عبدالبهاء مردان و زنان را به دو بال یک پرنده تشبیه می‌کنند: «تا دو بال متساوی نگردد، مرغ پرواز ننمايد. اگر يک بال ضعيف باشد، پرواز ممکن نيست. تا عالم نساء متساوی با عالم رجال در تحصيل فضائل و کمالات نشود فلاح و نجاح چنانکه بايد و شايد ممتنع و محال.»