ایندور(INDORE), هندوستان — از صدها میلیون نفری که در بخش اقتصاد غیررسمی در شهرهای هندوستان مشغول‌ به کار هستند، ده‌ها میلیون نفر به دلیل بیماری عالم‌گیر کرونا به خانه‌های خود در روستاها بازگشته‌اند. این مهاجرت جمعی، آگاهی عمومی را دربارهٔ شرایط پرمخاطرهٔ افرادی که به این شکل مشغول به کار هستند، بیدار کرده است. بسیاری از این افراد بدون حمایت‌های اجتماعی در سکونتگاه‌های غیررسمی شهری ساکن هستند.

«کرسی بهائی مطالعات در زمینۀ توسعه» (Baha’i Chair for Studies in Development) در دانشگاه دوی آهیلیا (Devi Ahilya University) در ایندور، این دوران را برای ارتقای رویکردهای بلندمدت به تفکر توسعه به خصوص مهم می‌بیند. این کرسی، اقتصاددانان و اساتید را در سلسله‌ای از جلسات آنلاین با عنوان «شهرها را متعلق به کسانی کنیم که برای ساخت آن‌ها تلاش می‌ کنند» گرد هم آورده است تا تاثیرات این پاندمی را بر مردم به حاشیه ‌رانده شده بررسی کند.

آقای آرش فضلی، استادیار و رئیس کرسی بهائی توضیح می‌دهد که فهمی جدید از ماهیت انسان – فهمی که متوجه شرافت همهٔ انسان‌ها بوده و از تک تک آن‌ها در مقابل تعصب و پدرمآبی محافظت ‌کند – برای هر گفتگویی دربارهٔ توسعه حیاتی است.

«مردمی که در فقر شهری زندگی می‌کنند، به خصوص آن‌هایی که از مناطق روستایی مهاجرت کرده‌اند، عموما به عنوان مردمی ترحم‌برانگیز که تحت ظلم و ستم هستند و انواع نیازها را دارند در نظر گرفته می‌شوند یا در بهترین حالت به عنوان نیروی کار محسوب می‌شوند. با این حال، توصیف مردم بر اساس شرایط ظالمانه‌ای که در آن قرار گرفته‌اند به معنای انکار انسانیت‌ آن‌ها است.»

«حرکت به سوی آینده‌ای پایدارتر، مرفه‌تر و صلح‌آمیزتر برای شهرهایمان در مرحلهٔ اول نیازمند پذیرش شرافت تک تک انسان‌ها است. آن‌هایی که در سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند، به کمک خلاقیت، نوآوری، پیوندهای قوی اجتماعی و اعتقادات معنوی معنوی که به آن‌ها در شرایط دشوار سرور، امید و تاب‌آوری می‌بخشد، زندگی‌های هدفمند و پرباری دارند.»

کرسی بهائی حدود ۳۰ سال پیش تأسیس شد تا دانش و پژوهش میان‌رشته‌ای در زمینۀ توسعه را از دیدگاهی ترویج کند که در آن رفاه نوع بشر نتیجهٔ پیشرفت مادی و معنوی دیده می‌شود. در تازه‌ترین جلسه‌ای که توسط کرسی بهائی برگزار شد، شرکت‌کنندگان بررسی کردند که چگونه توسعۀ شهری می‌تواند به نحوی فراگیرتر گروه‌های به حاشیه‌رانده شده را در بر بگیرد.

آقای «پارتا موخوپادیای» (Partha Mukhopadhyay)، از مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری در دهلی، دربارۀ دلایل مختلفی صحبت کرد که مهاجران برای بازگشت به روستاهایشان ذکر کرده بودند: «این افراد برای حمایت از خانواده‌هایشان به شهر آمده‌اند و در شرایط دشوار، مراقبت از کسانی که در روستا‌ مانده‌اند را مسئولیت خود می‌دانند. از سوی دیگر، اگر اتفاقی برای این افراد بیفتد امیدی ندارند که کسی در شهر از آن‌ها مراقبت کند… با مقایسه این دو وضعیت، متوجه خواهید شد که مهاجران همچنان به شهر تعلق ندارند حتی اگر تمام عمر کاری‌ خود را آنجا گذرانده باشند.»

گفتگوها همچنین نیاز به ایجاد ساختارهایی را مورد تاکید قرار داد که به جمعیت‌های به حاشیه‌رانده شده فرصت ترویج‌گری برای بهبود شرایط خود را بدهد. آقای «سیدارت آگاروال» (Siddharth Agarwal)، از مرکز پژوهش‌های شهری در دهلی نو، دربارۀ چند استراتژی همبستگی اجتماعی که از تجربه‌های این سازمان حاصل شده صحبت کرد. یکی از این تجربه‌ها تشکیل گروه‌‌هایی از زنان است که قادرند نیازهای جوامع خود را ارزیابی کنند و از طریق فرایند «مذاکرهٔ آرام اما مصممانه» با مقامات، خواستار رعایت حقوق خود شوند.

خانم «واندانا سوامی» (Vandana Swami)، استاد دانشگاه «عظیم پرمجی» (Azim Premji) در بنگلور اظهار کرد که «شهرها هرگز برای افراد فقیر ساخته نشده‌اند» و مناطق شهری سعی در این دارند تا افرادی که در فقر زندگی می‌کنند را خارج از دید نگه دارند.

دکتر فضلی در مورد این سمینار توضیح می‌دهد که چگونه افکار برگرفته شده از آموزه‌های بهائی می‌توانند سوالات مربوط به توسعه را روشن کند. هدف بلند مدت این گفتگوها فراهم آوردن زبان و مفاهیمی جدید است که شیوه‌‌های تفکر جدید دربارۀ توسعۀ شهری و اثرگذاری بر سیاست‌‌ها را امکان‌پذیر سازند.»

«شیوه‌ٔ رایج بررسی این موضوع از لنز دسترسی به منابع مادی است. اگر چه صحیح است که افرادی که در فقر زندگی می‌کنند فاقد اسباب مادی هستند، اما زندگی‌هایی هدفمند و معنادار دارند. زمانی که بپذیریم که پیشرفت اجتماعی جنبه‌ای مادی و معنوی دارد، می‌توانیم تمام ساکنین شهر را به عنوان مشارکت‌کنندگان بالقوه در رفاه مادی و معنوی کل ببینیم.»

«فقر بی‌عدالتی بزرگی است که باید به طور سیستماتیک مورد توجه قرار گیرد. اما تجربه نشان داده است که حتی اقدامات خیرخواهانه در زمینۀ توسعه، زمانی که مبتنی بر فرضیات پدرمآبانه دربارۀ مردمی که در فقر زندگی می‌کنند باشد، وابستگی، استثمار و رنجش به وجود می‌آورد. در نهایت توسعه تنها زمانی ثمرات پایدار به بار می‌آورد که مردم در پیشرفت خودشان نقش‌آفرینان اصلی باشند و به آن‌ها کمک شود تا با دیگر اعضای اجتماع برای بدست آوردن اهداف مشترک برای پیشرفت اجتماعی جمعی تلاش کنند. دیدن نیروی بالقوۀ همۀ افراد برای کمک به این فرایند، نیازمند این است که از چارچوب‌های تفکر مادی فراتر رفته و توانمندی‌های اخلاقی و معنوی مردم را ببینیم.»

ویدئوی ضبط شده‌ٔ این سمینار را می‌توانید در اینجا ببینید.