دین و وفقپذیری تازهواردین در اجتماع کانادا
تورنتو — از زمان تأسیس کانادا در اواسط قرن نوزدهم ورود افراد جدید از سراسر جهان یک جنبۀ اصلی زندگی در این کشور بوده است. ریشههای جامعۀ بهائی کانادا به این دوران بازمیگردد و این جامعه بازتابی از تنوع فرهنگی و قومی کشور است. جامعهٔ بهائی کانادا مدتهاست در مورد نقش دین در ساخت اجتماعی صلحآمیز و منسجم در حال یادگیری بوده است. این مسئله یکی از موضوعات اصلی بحث و گفتگو در مجموعهای از سمینارها بود که سال گذشته با همکاری «دانشکدهٔ امور بینالملل مانک دانشگاه تورنتو» (Toronto’s Munk School of Global Affairs) برگزار شد.
جفری کامرون، مدیر روابط عمومی جامعۀ بهائی کانادا میگوید: «اجتماع کانادا به نسبت سکولار شده است. در نتیجه، در گفتمان عمومی تا حدی قابلیت صحبت بیپرده در مورد نقش و مشارکت دین در اجتماع را از دست دادهایم. بسیاری از تازهواردین به کانادا از اجتماعاتی میآیند که دین در آنها نقشی پررنگ دارد و این تضاد میتواند به ایجاد تنشها دامن زند. این سمینارها نشان دادند که میتوان گفتگوهای بسیار بازتر و آگاهانهتری در این مورد داشت که چگونه از دین میتوان به عنوان منبعی برای ایجاد درک مشترک و ترویج ارزشهای همگانی در راستای ایجاد یک اجتماع هماهنگتر و منسجمتر کمک گرفت.»
در مجموع چهار سمینار به طور متوالی از مارس گذشته تا فوریه برگزار شدند. اولین گردهمایی به برخی از چالشهایی پرداخت که تازهواردین با آن مواجه هستند از جمله ناشکیبایی دینی و عدم درک اعتقاداتشان. سه سمینار اخیر به بررسی طیفی از مسائل پرداخت از جمله نقش دین در ترویج همکاری اجتماعی یا دامن زدن به تقسیمبندی "ما" و "آنها"، نقش دین در تقویت مشارکت تازهواردین در حیات اجتماع و چالشهای مرتبط با وفقپذیری تازهواردین از پیشینههای دینی مختلف در یک اجتماع سکولار. حدود ۱۰۰ نفر از جمله دانشگاهیان، سازمانهای جامعهٔ مدنی و نمایندگان جوامع دینی در بحث و گفتگوهای این چهار سمینار شرکت کردند.
شری گولدبرگ مدیر «شِماع و اقرا: پروژهٔ متون دینی اسلامی-یهودی» (Shema and Iqra: The Jewish-Muslim Text Project) گفت: «این پیشفرض که دین یک مسئلهٔ شخصی است و باید از حوزۀ عمومی جدا باشد موجب حذف آئینی دین از گفتگوی ملی میشود.» او توضیح داد که چنین حذفی میتواند باعث «بیگانهانگاری» تازهواردان شود.
در سمینار اخیر، شرکتکنندگان میزگرد بر نقش مهمی تأکید کردند که جوانانِ خانوادههای تازهوارد میتوانند در ترویج بُعد معنوی حیات انسان در حوزۀ عمومی ایفا کنند.
نزهت جعفری مدیر اجرایی «شورای زنان مسلمان کانادا» (Canadian Council of Muslim Women) گفت که جوانان میتوانند با هدف تطابق اصول و ارزشهای دینشان برای کمک به فرآیند وفقپذیری و برای ایجاد فرصت مشارکت معنادار در اجتماع کانادا دست به اقدام بزنند.
استر مالونی یکی از شرکتکنندگان در این میزگرد و مدیر پروژۀ رسانهای ایلومین (Illumine Media Project) گفت: «جوانان در مرز خانواده قرار دارند. آنها پلی هستند میان خانواده و جامعه». با این حال او به این نکته اشاره کرد که هنگامی که تصاویر رسانهای به جوانان این احساس را دهد که آرمانها، ارزشها و دانش معنوی آنها در حوزۀ عمومی مورد استقبال نیست، میتوانند به انزوا کشیده شوند. وی گفت:«هنر، فرصتهایی را جهت کاوش در مسائل مرتبط با هویت و هدف به اضافه تعداد دیگری از موضوعات حیاتی جامعه فراهم میکند... جایی که میتوان موضوعات دینی و سکولار را میتوان به نحوی عمیق بررسی کرد».
وی ادامه داد: «ما رویکرد خاصی به تهیه محتوا داریم که ریشه در اصول آئین بهائی دارد... محتوای رسانهای ما بازگوی داستانهایی از جوانان مختلف و خانوادههایشان است که در شرایط عادی خود را به عنوان مشارکتکنندگان در پیشرفت زندگی خود و حیات جوامعشان میبینند».
دکتر کامرون توضیح داد که در گفتگوی عمومی در مورد وفقپذیری تازهواردین در اجتماع کانادا، در نظر گرفتن مفهوم یگانگی در دیانت بهائی مفید است. او میگوید: «در بحث وفقپذیری این گرایش به فرو کاستن مسئله به «ما و آنها» وجود دارد اما در حقیقت باید از این موضع آغاز کنیم که همگی اعضای یک خانوادۀ بشری هستیم. این مسئله مستلزم این است که در یک فرآیند یادگیری و تغییرپذیری متقابل شرکت داشته باشیم.»
او در ادامه گفت: «وحدت در کثرت یک اصل اساسی در پیشرفت اجتماع است که در ارزشها و فعالیتهای جامعۀ بهائی کانادا منعکس شده است.»