کالج پارک، مریلند, ایالات متحدهٔ آمریکا — آیا زندگی شهرنشینی به داشتن شهروندانی شاد‌تر می‌انجامد؟ یک شهر مرفه چه ویژگی‌هایی دارد؟ چه ارزش‌هایی در آینده شهرها را شکل می‌دهد؟

خانم هدی محمودی، مسئول فعلی کرسی بهائی برای صلح جهانی در دانشگاه مریلند، کالج پارک می‌گوید: «حضرت عبدالبهاء در رسالهٔ مدنیه در توضیح اینکه رهبران باید برای بهروزی معنوی، مادی و جسمانی شهروندان خود ساختارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناسب را پرورش دهند مکرراً از واژۀ سعادت استفاده می‌کند.»

«جدیدترین برنامه‌ای که برگزار کردیم اهمیت سعادت را در تمامی جوانب توسعهٔ بشر مورد توجه قرار داد و دربارهٔ عوامل متعددی که در ترویج خوشبختی مردم و اجتماع مؤثر هستند نتایجی مستدل ارائه داد.»

کنفرانس دو روزهٔ کرسی بهائی که در روزهای ۴ و ۵ آوریل برگزار شد، پژوهشگران و فعالان رشته‌های مختلف را گرد هم آورد تا درک بهتری از پویایی زندگی شهری به دست آورند. بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می‌کنند و سازمان ملل متحد پیش‌بینی می‌کند که این نسبت تا سال ۲۰۵۰ به دو سوم می‌رسد. سخنرانان کنفرانس که نگران پیامدهای این روند هستند، تأثیر زیرساخت‌های شهری بر آیندهٔ بشریت را بررسی کردند. این زیرساخت‌ از عناصر فیزیکی مانند ساختمان‌ها، بزرگراه‌ها و خطوط نیرو گرفته تا عوامل غیر محسوس همچون حمایت‌های اجتماعی، سازمان‌های جامعه و یا معنویت را در بر می‌گیرند.

یکی از موضوعاتی که توسط سخنرانان بررسی شد این بود که آیا خوشحالی و سعادت قابل اندازه‌گیری است و اگر چنین است چگونه می‌توان این اندازه‌گیری را انجام داد.

دکتر محمودی در سخنرانی خود خطاب به حاضران اظهار داشت که مفهوم خوشبختی و سعادت تنها خواستی فردی یا هدفی شخصی نیست بلکه به غنای جمعی اشاره دارد که از جمله شاخص‌های آن درجات بالاتری از انصاف، پذیرش همگان، سلامتی، امنیت و رفاه عمومی است. سایر سخنرانان به ابعاد مختلف این مفهوم بسط یافته از خوشبختی پرداختند.

«هر دیدگاهی دربارهٔ (رابطهٔ بین) زیرساخت‌ها و خوشبختی باید با شکل‌‌های متعدد نابرابری دست و پنجه نرم کند.»

—خانم کارول ریف (Carol Ryff) مدیر «موسسهٔ سالمندی» (Institute on Aging) و استاد روانشناسی دانشگاه ویسکانسین مدیسون (Wisconsin-Madison)

برای مثال، خانم کری اکستون (Carrie Exton) از سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی (OECD) در این زمینه صحبت کرد که پژوهشگران و خبرنگارانی که در پی اندازه‌گیری خوشبختی در یک اجتماع هستند بیش از حد بر تولید ناخالص داخلی تمرکز دارند که تنها معیاری برای بازدهی اقتصادی یک کشور است و نه شاخصه‌ٔ خوشحالی و بهروزی. زمینهٔ کار دکتر اکستون در سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی نظارت بر خوشبختی و پیشرفت در ۳۶ کشور عضو این سازمان است که خود روشی برای تعیین بهروزی و سلامت اجتماعی است.

خانم کارول ریف (Carol Ryff) مدیر «موسسهٔ سالمندی» (Institute on Aging) و استاد روانشناسی دانشگاه ویسکانسین مدیسون (Wisconsin-Madison) سرپرست یک تحقیق بلند مدت بر روی سلامتی و بهروزی است که دوازده هزار نفر در ایالات متحدهٔ آمریکا را مورد مطالعه قرار می‌دهد. خانم ریف در صحبت‌هایش به تأثیرات نابرابری‌های شدید در اجتماع امروزی آمریکا اشاره کرد و اظهار داشت که این موضوع خطیر نیاز به توجه بیشتری دارد. «هر دیدگاهی دربارهٔ (رابطهٔ بین) زیرساخت‌ها و خوشبختی باید با شکل‌‌های متعدد نابرابری دست و پنجه نرم کند. ما باید برای درجات مختلف دسترسی به مسکن، مدارس، شغل، غذا، محله‌ها و فضای سبز چاره‌ای بیاندیشیم.»

آقای حسام العقدة (Houssam Elokda)، مدیر عملیات و برنامه‌ریزی کلان شرکت «شهر شاد» (Happy City) در ونکوور، بر چگونگی تشدید نابرابری‌های شهری توسط زیرساخت‌های حمل و نقل در یک شهر تمرکز نمود. آقای العقدة گفت: «زمانی که استفاده از ماشین تنها راه تردد و تنها گزینه برای دسترسی به امکانات (شهری) است گویی به کسانی که به هر دلیل نمی‌توانند رانندگی کنند...، آن‌هایی که شاید فقیر هستند، یا سنشان بالا است یا جوانند یا معلولیتی دارند، می‌گویید که این شهر برای شما نیست، قرار نیست شما از این امکانات استفاده کنید.»

آقای العقدة همچنین توضیح داد: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که تردد با دوچرخه یا پیاده در مقایسه با ماشین منجر به خوشحالی بیشتری می‌شود. اما شهرها برای ایجاد چنین امکانی باید برای ایمن‌سازی این شیوه‌های تردد و قابل دسترس بودن آن‌ها برای همهٔ ساکنان سرمایه‌گذاری کنند از جمله از طریق ساخت پیاده‌روهای مناسب، پل عابر پیاده، خطوط مخصوص دوچرخه و سایر زیرساخت‌های مرتبط.

شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد شهرها تا حدودی به دلیل زیر‌ساخت‌هایشان می‌توانند مشارکت ساکنان خود را در فرایند‌های تصمیم‌گیری در جامعه محدود یا تسهیل کنند. دکتر لوک سنگ هو (Lok Sang Ho)، رئیس دانشکدۀ بازرگانی «کالج آموزش عالی چو های» (Chu Hai College of Higher Education) در هنگ‌کنگ توضیح داد که این مسئله برای نمونه می‌تواند از طریق «زیرساخت‌های نرم» مانند قوانین، عرف، آداب و رسوم صورت بگیرد. دکتر هو گفت: «ما باید در این باره بیندیشیم که مؤسسات و میراث فرهنگی‌مان را چه طور بهبود دهیم تا بتوانند پذیرای همگان باشند و در پرورش ارزش‌هایی مانند محبت، شکیبایی و مشارکت، تأثیر مثبت بگذارند تا همهٔ ما بتوانیم سرمایۀ معنوی که ما را متحد می‌سازد به دست آوریم.»

نقش فن‌آوری در شهرها نیز به طور خاص در این کنفرانس مورد توجه قرار گرفت. برای مثال، سخنرانان بررسی کردند که چگونه با افزایش فن‌آوری‌های دیجیتال در شهرها- از اینترنت بی‌سیم (wireless) گرفته تا خودروهای بدون راننده یا حضور فراگیر دوربین‌های مداربسته – اهمیت می‌یابد که دربارۀ ارزش‌های زیربنایی این فن‌آوری‌ها و این‌که آیا قوهٔ اختیار مردم را افزایش داده یا محدود می‌کنند به صورت انتقادی تفکر شود. آقای ریکاردو الوارز (Ricardo Alvarez)، پژوهشگر «آزمایشگاه سنسیبل سیتی» (Senseable City Lab) در «موسسهٔ فن‌آوری ماساچوست» گفت: «در واقع شما می‌توانید ارزش‌ها را در نحوۀ طراحی فن‌آوری پیاده کنید. این مسئله‌ مهم است زیرا زمانی که نظام‌های عظیمی را که مشغول ساختشان هستیم در نظر می‌گیریم متوجه می‌شویم که در حقیقت به عنوان اجتماع وظیفۀ ماست که مرزها و محدودیت‌های یک فن‌آوری را تعیین کنیم.»

این کنفرانس کمک کرد تا ماهیت میان‌رشته‌ای مسائلی که امروزه شهرها با ‌آن‌ها مواجهند واضح‌تر شود. دکتر محمودی دربارهٔ بهم‌ پیوستگی کرۀ زمین اشاره کرد که تغییرات عظیمی که اجتماع را تحت تأثیر قرار می‌دهند باید از منظر یگانگی نوع بشر دیده شود. وی با الهام از یکی از سخنان معروف حضرت شوقی افندی گفت: «این اصل اساسی تنها محدود به فرد نیست بلکه عمدتاً مربوط به ماهیت آن دسته روابط اساسی است که باید تمامی ملت‌ها را همچون اعضای یک خانواده به هم پیوند دهد. این اصل مستلزم تغییری ارگانیک در ساختار اجتماع امروزی است.»

سخنرانی‌های این کنفرانس در کانال یوتیوب کرسی بهائی موجود است.