واشنگتن دی سی, United States — پیشرفت‌های چشمگیری در بیست سال گذشته در زمینۀ دسترسی به آموزش برای کودکان سراسر دنیا صورت گرفته است اما پژوهش‌ها در این زمینه نشان می‌دهند که افزایش مدرسه رفتن، خود به خود به افزایش یادگیری منجر نشده است. سازمان ملل متحد تخمین می‌زند که فارغ از اینکه به مدرسه رفته‌اند یا نه، ۲۵۰ میلیون کودک در دنیا توانایی خواندن، نوشتن یا انجام ریاضیات پایه‌ای را ندارند.

موسسۀ بروکینگز، یک نهاد شناخته شده در ایالات متحدۀ آمریکا برای پرداختن به «بحران یادگیری»، در سال ۲۰۱۵ پروژه‌ای با نام «یادگیری میلیونی» را آغاز نمود. هدف از این پژوهش شناسایی پروژه‌های آموزشی است که از طریق آن‌ها نه تنها دسترسی به مدارس بلکه امکان یادگیری افزایش یافته است.

یکی از برنامه‌هایی که در گزارش این مؤسسه به آن اشاره شده است پروژه‌ای الهام گرفته از تعالیم بهائی با عنوان «سَت» (نظام یادگیری راهنما-محور) است که مخفف اسم آن به اسپانیایی Sistema de Aprendizaje Tutorial می‌باشد. برنامۀ «سَت» که در دهۀ ۱۹۷۰ در کلمبیا آغاز شد حال به سراسر آمریکای جنوبی گسترش یافته است، بیش از سیصد هزار دانش‌آموز را تحت پوشش قرار داده و توسط چندین دولت به رسمیت شناخته شده است.

گزارش «یادگیری میلیونی»، چهارده برنامۀ آموزشی را معرفی می‌کند که با ایجاد روش‌هائی ابتکاری در آموزش منجر به افزایش یادگیری شده‌اند. یکی از معیار‌های اصلی پژوهش این بوده که در موقعیت‌های مختلف امکان گسترش و اجرای این برنامه‌ها به شکلی پایدار وجود داشته باشند.

بنا بر ارزیابی مؤسسۀ بروکینگز، برنامۀ «سَت» از طریق «تحول در مفهوم‌سازی، طراحی و ارائۀ آموزش و پرورش، موفق به ایجاد تحولی آموزشی شده است.»

جنی پرلمن رابینسون (Jenny Perlman Robinson)، نویسندۀ مطالعۀ موردی موسسۀ بروکینگز می‌گوید: «سَت» به شدت با مدل‌های سنتی آموزش متوسطه و دبیرستانی متفاوت است و از بسیاری جهات نوین و پیشگام به شمار می‌رود. این برنامه تعریفی بسیار وسیع‌تر از مفهوم یادگیری ارائه می‌دهد و بر مهارت‌هایی همچون رشد شخصیتی و اخلاقی تمرکز دارد که فراتر از مهارت‌های سنتی آکادمیک هستند.

فلسفۀ زیربنایی تمامی کوشش‌های برنامۀ «سَت» پرورش نسلی از جوانان است که به فکر مسائل اجتماع باشند و بتوانند از توسعۀ جوامع خود حمایت کنند و آن را تداوم بخشند. ابتکارات این برنامه در آموزش روستایی این است که یادگیری را به عنوان یک تلاش اخلاقی باز تعریف می‌کند و از فرآیند اقدام و پژوهش بهره می‌جوید.

برنامۀ «سَت» با ایجاد پیوند بین کلاس درس و پروژه‌های عملی، مباحث تئوری را به عمل مرتبط می‌سازد. برای مثال می‌توان به تشویق دانش آموزان به یادگیری ریاضیات و علوم با استفاده از کاشت سبزیجات و به‌کارگیری توانایی‌های زبانی آن‌ها در تشکیل گروه‌های کوچک مطالعه برای ترویج سواد آموزی اشاره کرد.

برنامۀ «سَت» در ابتدا توسط سازمان غیردولتی فوندائیک (بنیاد کاربرد و آموزش علوم)، به اسپانیائیFundacion para la Aplicacion y Ensenanza de las Ciencias، با هدف مشارکت در پیشرفت جوامع روستایی تهیه شده بود. «فوندائیک» ( FUNDAEC) برنامۀ «سَت» را نه به عنوان برنامه‌ای برای پر کردن خلاء آموزش متوسطه بلکه به عنوان راهبردی برای پیشبرد توسعۀ اقتصادی و اجتماعی طراحی نموده بود، اما به سرعت واضح شد که راه دستیابی به این هدف آموزش و پرورش است.

یکی از تفاوت‌های ممتاز برنامۀ «سَت» با سایر مدل‌های رایج تدریس در مدرسه، مفهوم «راهنما» است. معلمانی که با برنامۀ «سَت» کار می‌کنند راهنما نامیده می‌شوند و نقش آن‌ها به جای انتقال اطلاعات، هدایت و تسهیل فرآیند یادگیری است. موسسۀ بروکینگز «یکی از تفاوت‌های مهم» این برنامه را نبود سلسله مراتب می‌داند که باعث ایجاد فرهنگ احترام متقابل و اعتماد میان راهنمایان و دانش آموزان می‌شود.

در این گزارش آمده است: «چنین رابطه‌ای فرآیند تدریس- یادگیری را به شدت تغییر می‌دهد. تمایز دیگر این برنامه تأکید آن بر بحث و گفتگو و همچنین تمریناتی است که با همکاری نزدیک معلم و دانش آموز در حلقه و یا گروه‌های کوچک صورت می‌گیرد».

به علاوه، برنامۀ «سَت» بر خلاف مدل‌های سنتی آموزشی تاکید زیادی بر خدمت به جامعه دارد. خانم رابینسون (Robinson) می‌گوید: «خدمت به جامعه تنها یک فعالیت فوق برنامه محسوب نمی‌شود بلکه جزئی از هستۀ اصلی برنامۀ درسی است».

ارین مورفی گراهام (Erin Murphy-Graham)، استاد دانشگاه کالیفرنیا در برکلی و نویسندۀ کتاب «تغییر فکر، بهبود زندگی‌: آموزش و توان دهی زنان در هندوراس» می‌گوید: «وقتی تفکرات زیربنایی چارچوب برنامۀ "سَت" را به دیگران معرفی می‌کنیم اغلب پاسخی شبیه این می‌شنویم که خیلی هیجان‌انگیز اما آرمان گرا و دست‌نایافتنی است. اما این برنامه خیال‌پردازانه نیست، بلکه به اجرا در آمده، سنجش شده و بازتعریف گردیده است. این برنامه‌ای آموزشی است که توانسته یک چارچوب مفهومی بسیار دقیق و بسیار مشخص را پیرامون نقش دانش در پیشرفت تمدن در خود بگنجاند و شدنی است. ما در مورد آیندۀ دور صحبت نمی‌کنیم بلکه در مورد چیزهایی صحبت می‌کنیم که هم اکنون در میدان عمل در چندین کشور آمریکای لاتین در حال وقوع هستند.»

مطالعۀ موردی برنامۀ «سَت» با عنوان «نظام آموزشی راهنما-محور: بازتعریف آموزش متوسطه در مناطق روستایی آمریکای لاتین» توسط کریستینا کواک (Christina Kwauk) و جنی پرلمن رابینسون (Jenny Perlman Robinson) نوشته شده و مرکز آموزش جهانی بروکینگز (Brookings Centre for Universal Education) در ژوئیه ۲۰۱۶ آن را به انتشار رسانده است. نسخه‌ای از این گزارش به صورت آن‌لاین در دسترس است.

نگاهی جامع: به مصاحبه با نویسنده گوش فرا دهید

Dr. Murphy-Graham interviews Ms. Jenny Perlman Robinson, author of the case study for the Brookings Institution, about how SAT was chosen by Brookings to be featured, what makes the philosophy of the program groundbreaking, and the impact it has had on communities across Latin America.

برای دسترسی به محتوای صوتی بیشتر پادکست «سرویس خبری جامعهٔ بهائی» را دانلود کنید.

RSS  |  Spotify  |  Apple Podcasts  |  SoundCloud  |  Tunein  |  iHeart  |  Stitcher