بارسلون, اسپانیا — جامعۀ بهائی اسپانیا به کاوش در این زمینه مشغول است که چگونه می‌توان بخش‌های مختلف اجتماع از جمله دولت، سازمان‌های غیردولتی (NGO)، دانشگاه، بخش خصوصی و سازمان‌های دینی را با هدف همکاری برای پیشرفت اجتماعی گرد هم آورد. در کانون چنین تلاشی اعتقاد راسخ به این موضوع قرار دارد که وقتی هدف، بهبود اجتماع است گفتگو بین علم و دین می‌تواند بینش‌های جدید و مهمی به همراه آورد که برای روشن ساختن مسیر در دنیایی به سرعت در حال تغییر، ضروری هستند.

این کاوش در سال‌های اخیر پیشرفت‌های متعددی به بار آورده است. این ماه یک مجموعۀ جدید با نام «زمامداری و دین» (Governance and Religion) منتشر شده است که شامل آثاری از اندیشمندان اسپانیایی با موضوع گذار به اَشکال عادلانه‌تر و صلح آمیز تر سازمان‌دهی اجتماعی است.

این مجموعه که توسط دفتر روابط عمومی جامعۀ بهائی اسپانیا گردآوری و تنظیم شده است به طور کلی به سهم دین در سازمان‌دهی اجتماعی و به طور اخص به سهم آن در زمامداری می‌پردازد. انتشار این اثر یکی از دستاوردهای کنفرانسی است که سال گذشته در بارسلون برگزار شد.

سرجیو گارسیا (Sergio Garcia)، مدیر دفتر روابط عمومی جامعۀ بهائی اسپانیا و سردبیر این مجموعه، توضیح می‌دهد «اینجا توافق نظر روز افزونی نسبت به این موضوع وجود دارد که برای پرداختن به واقعیت‌های پیچیدۀ دنیایی که با چالش‌های فزاینده اعم از مسائل زیست‌محیطی، اجتماعی و ساختاری مواجه است، نیازمند مدل‌های نوینی از سازمان‌دهی اجتماعی هستیم.»

«یک بُعد از این کار، کشف شکل‌های نوین زمامداری است. ما معتقدیم برداشتن چنین قدم بزرگی مستلزم این است که تمام نظام‌هایی که بشر در اختیار دارد در نظر گرفته شود و دین یکی از نیرومندترین این نظام‌هاست.»

«دین یکی از دو نظام دانش و عمل است که به همراه علم باعث پیشرفت تمدن بوده است. آنچه در حال یادگیری راجع به آن هستیم استفاده از بینش‌های دین و بهره‌مندی از نقش سازندۀ آن در پرداختن به واقعیت‌های جدیدی است که مقابلمان قرار دارد.»

این مجموعه، دامنۀ وسیعی از موضوعات مرتبط را در بر می‌گیرد و جنبه‌های تئوری و عملی مشارکت دین در سازمان‌دهی اجتماع را مورد بررسی قرار می‌دهد. یکی از موضوعات مورد توجه، نقش تاریخی دین در الهام بخشی شیوه‌ها و الگوهای نوین تعاملات انسانی و شکل‌دهی برداشت‌ها از زمامداری است.

برخی نویسندگان در مقالات خود با بهره‌گیری از تجربیاتی که در آن‌ها دین در تصمیم‌گیری حل اختلاف و اقدام اجتماعی نقشی ایفا نموده است، در صدد شناسایی اصول، رویکردها و ساز و کارهایی برای شیوه‌های بهتر و مؤثرتر زمامداری بر آمده‌اند.

بنا به شواهد ارائه شده در این مجموعه مقالات این باور که با مدرن شدن اجتماع، دین از میان می‌رود باوری نادرست است. اگر چه در برخی از جوامع تأثیر دین در قلمروی عمومی کنترل شده و به زندگی خصوصی فرد محدود گشته است، اما همچنان دین تأثیر عمیقی بر رشد اندیشه و شکل‌گیری رفتار در سطوح فردی و جمعی می‌گذارد. نباید این تأثیر بر قلوب و اذهان نادیده انگاشته شود.

مجموعۀ «زمامداری و دین» جدیدترین اثر منتشر شده از «سلسله مجموعه‌های زمامداری» و یکی از دستاوردهای کنفرانسی است که با همکاری دفتر روابط عمومی جامعۀ بهائی اسپانیا، دانشگاه بارسلون، انجمن گفتگوی بین ادیان یونسکو و مدیریت عمومی امور ادیان دولت کاتالونیا (Catalonia)برگزار شد.

دکتر گارسیا در توضیحات خود اشاره می‌کند: «بسیاری از گروه‌های بین ادیان و سازمان‌های مردمی در اسپانیا از مدت‌ها قبل دغدغۀ این موضوعات را داشته‌اند. با برگزاری این کنفرانس‌ها هدفمان این بود که آن تجربیات را در بستر بحث و گفتگوی وسیع‌تری با حضور کنش‌گرانی از دولت، جامعۀ مدنی، دانشگاه و بخش خصوصی مطرح سازیم تا مشکلات عملی زمامداری را بهتر درک کنیم و امکان مدل‌های جدید را بررسی نماییم.»

کنفرانس‌های آینده به جنبه‌های دیگر زمامداری از جمله اقتصاد سیاسی و امنیت جمعی خواهند پرداخت.

اولین مجموعه در این سلسله با نام «رویکردهایی به زمامداری» در اوایل سال جاری میلادی منتشر شد.