فرآیندی صد ساله به اوج خود نزدیک میشود
سانتیاگو, شیلی — افتتاح معبد بهائی در سانتیاگو در شیلی، پایانی تاریخی برای فرآیند صد سالۀ برپایی معابد قارهای در سراسر دنیا را رقم میزند.
عبادتگاه بهائی که با نام «مشرقالأذکار» (محل طلوع ذکر پروردگار) از آن یاد میشود مؤسسهای است که در حیات جامعۀ بهائی نقشی اساسی و محوری دارد و توسط حضرت بهاءالله به عنوان بنایی مقدس و پذیرای همگان تعیین شده است.
نخستین معبد بهائی در سال ۱۹۰۸ در شهر عشقآباد (پایتخت ترکمنستان امروز) که در آن هنگام جزئی از ترکستان روسیه بود بنا شد. مجموعۀ مشرقالأذکار شامل ساختمان عبادتگاه، مسافرخانهای برای بازدیدکنندگان، مدارس، درمانگاه و امکانات دیگر بود. این معبد پس از مصادره توسط مقامات شوروی، در جریان یک زلزله آسیب جدی دید و در نهایت در سال ۱۹۶۳ تخریب گردید.
در طی قرن بیستم با رشد جامعۀ بهائی و گسترش جهانی آن، برنامهها برای ساخت یک معبد در هر قاره به تدریج عملی شد و این بناها به عنوان «اُمّ المعابد» قارهای شهرت یافتند.
نخستین این معابد در ویلمت آمریکا در شمال شهر شیکاگو قرار داشت که اتمام کار ساخت آن نزدیک به چهار دهه به طول انجامید و در سال ۱۹۵۳ گشایش یافت. برای تحقق طرح نو آورانه معمار این ساختمان زیبا و بدیع، نیاز به پیشگامی در فنآوری نوین بود.
معابد قارهای کامپالا در اوگاندا و سیدنی در استرالیا، هر دو در سال ۱۹۶۱ افتتاح شدند. معبد دیگری در نزدیکی فرانکفورت در آلمان در سال ۱۹۶۴ گشایش یافت. هشت سال بعد «ام المعابد» آمریکای لاتین در پاناما سیتی افتتاح شد و کار ساخت «ام المعابد جزایر اقیانوسیه» در سال ۱۹۸۴ در آپیا (Apia) در ساموآ پایان یافت. این بناهای موزون به طور طبیعی با مناظر پیرامون خود آمیختهاند. اطراف هر معبد، باغهای زیبائی از گیاهان نادر و بومی حلقه زده که زیبایی محل را دو چندان کرده و بر معنویت فضا میافزاید.
در سال ۱۹۸۶، کار ساخت معبد شبه قارۀ هند در دهلی نو در هندوستان به اتمام رسید. این بنای باشکوه که الهام گرفته از نماد باستانی نیلوفر آبی است به یکی از پر بازدیدکنندهترین بناهای دنیا تبدیل شده و جوایز بسیاری در زمینۀ معماری کسب کرده است.
طراحی معابد بهائی که همگان را یکسان به سوی خود میپذیرد نمادی از یگانگی نوع انسان است. این معابد، محل آرامی برای دعا و تمرکز و توجه و همچنین شرکت در برنامههای نیایش که در آنها آثار مقدس ادیان جهان خوانده میشوند به روی همگان باز هستند. هیچ مراسم یا آداب و رسوم خاصی بر آنها حاکم نیست. منبر و موعظه در آنها جایی ندارد و اعانه جمعآوری نمیشود. در حقیقت، معابد بهائی که هزینههای آنها به طور کامل از مبالغی که افراد بهائی از سراسر دنیا داوطلبانه تقدیم میکنند تأمین میشود، هدایای جامعۀ بهائی به بشریت هستند.
اگر چه معابد بهائی فضایی عمومی برای عبادت هستند اما هدفشان تنها فراهم کردن محلی برای دعا و تمرکز و توجه نیست، بلکه به عنوان مؤسساتی درک میشوند که در پیشرفت اجتماعی و اقتصادی مردمانی که از این معابد آرامش و صلح میجویند سهیم هستند. این معابد نماد پیوند عمیق عبادت و خدمت هستند. به مرور زمان در اطراف هر معبد، مؤسسات اساسی پدید خواهند آمد که وقف اهداف اجتماعی، بشردوستانه، آموزشی و علمی خواهند شد.
با افتتاح «ام المعابد آمریکای جنوبی» در سانتیاگو، فرآیند ساخت معابد قارهای بهائی به پایان میرسد. هماکنون معابد ملی و محلی در تعدادی از نقاط جهان که در آنها حیات جامعۀ بهائی به شکلی هدفمند و پویا و با تلفیق عبادت و خدمت پدیدار شده است، در دست احداث هستند.
بیت العدل اعظم در سال ۲۰۱۲، توجهها را به آن روزی معطوف کردند که در سال ۱۹۱۲ حضرت عبدالبهاء به دست خود، کارِ ساخت «ام المعابد غرب» را آغاز کردند:
«حضرت عبدالبهاء در حالی که جمعیّتی چند صد نفری در حضور مبارک ایستاده بودند اوّلین کلنگ بنای مشرقالأذکار را در گروس پوینت (Grosse Pointe) واقع در شمال شیکاگو (Chicago) بر زمین زدند. نفوسی که برای شرکت در این مراسم شکوهمند در آن روز بهاری دعوت شده بودند از پیشینههای مختلف از جمله نروژی، فرانسوی، هندی، ژاپنی، ایرانی و امریکایی بومی بودند. گویی معبدی که هنوز ساخته نشده بود منویّات مرکز میثاق را تحقّق میبخشید چه که در شامگاه قبل از این مراسم در بارۀ مشرقالأذکار فرموده بودند: "تا نوع بشر مکانی جهت اجتماع داشته باشد" و "اعلان وحدت عالم انسانی از صحن مقدّس آن بلند شود. »