گفتگو در بارۀ پیشرفتهای توسعه در هندوستان
ایندور, هندوستان — روز ۷ آوریل تقریباً ۹۰ نفر از شخصیتهای دانشگاهی، کاروَرزهای رشتۀ توسعه، و دانشجویان دانشگاه در سمیناری برای بررسی روند برنامهریزی و سیاستگذاریِ توسعه در هندوستان گرد هم آمدند.
این سمینار با عنوان «بکار بردن اصول روحانی و روشهای علمی در کار توسعه»، که به ابتکار کرسی بهائی برای مطالعات توسعه در دانشگاه دِوی آهیلا در ایندور سازمانهی شده بود، متفکرین برجسته در این زمینه را گرد هم آورد که ببینند چگونه میتوان توسعۀ اجتماعی و اقتصادی در کشور را با رویکردی همهجانبه بررسی کرد که منافعش به نحوی عادلانه در دسترس همۀ قشرهای جامعه قرار بگیرد.
شرکتکنندگان در میز گرد، برای تدارک سمینار، به مطالعۀ سندی پرداختند که توسط مؤسسۀ مطالعات رفاه جهانی و در رابطه با تجارب سازمان [مطالعات] توسعۀ هندوستان به نام سِوا ماندیر، تهیه شده بود. مقالهای با عنوان باشد که دانش در قلب ما پرورش یابد: کاربرد اصول روحانی در کار توسعه، فعالیتهای سِوا ماندیر را در راستای کاربرد اصول روحانی و روشهای علمی برای ایجاد تحول/دگردیسی اجتماعی تشریح میکند.
سمینار با مراسم افروختن یک چراغ، نمادی از زائل کردن تاریکی و جهل و غم، شروع شد. معاون رئیس دانشگاه، دکتر دی. پی. سینگ، که با سخنرانی آغازین خود جلسه را افتتاح کرد، روح و زمینۀ فکری مباحث بعدی را با اظهار این نکته تأکید نمود که لازم است برنامهریزی و سیاستگذاریِ توسعه بر مبنای اندیشهای تفکیک ناپذیر از انسان صورت گیرد.
در میز گردی که به دنبال سخنرانی آغازین دائر شد، آقای شراوان گارگ، روزنامه نگار ارشد، اشاره کرد که هندوستان نیاز دارد که دو سیستم/نظام معرفتی یعنی علم و دین را آنچنان باهم متحد کند که بتواند مسیر توسعه را به نحوی شکل دهد که از طرفی از خطرات ماده گرائی و مصرف گرائی، و از طرف دیگر از افراط گرائی دینی اجتناب نماید.
همچنین عضو دیگر میز گرد،دکتر رانجانا سهگال، استاد مدرسۀ عالی مددکاری در ایندور، اخطار داد که نتایج دنبال کردن توسعۀ اقتصادیِ صرف را، که با میراث روحانی کشور تعدیل نشده باشد، میتوان در افزایش «نابردباری، فساد، تروریسم، و جنایت»، به ویژه علیه زنان، مشاهد نمود.
سخنوران، هنگام تبادل نظر در بارۀ آن دسته از اصول روحانی که ارتباط خاص با کار توسعه دارد، وحدت عالم انسانی و ارتباط و پیوستگی متقابل انسانها را با طبیعت از اهم اصول به شمار آوردند.
یکی از کارورزانِ بهائی در رشتۀ توسعه، دکتر جناک پالتا مک گیلیگان، که اخیراً از دولت هندوستان جایزۀ پادما شری، یکی از پرافتخارترین جوائز مدنی، را برای قدردانی از فعالیتهایش دریافت کرد گفت: «اگر قرار است توسعه واقعاً مؤثر باشد، باید قلبها را متحول کند، و برای تحول قلبها به فضائی از محبت و اتحاد نیاز داریم. کار توسعه از اتحاد بهره میگیرد؛ و باید آن را تقویت کند.»
اعضای میز گرد رابطۀ بین ثروت و توسعه را نیز مورد بحث قرار دادند و اصول روحانیئی که راهگشای ایجاد طرز فکری مسئولانه نسبت به ثروت باشد را بررسی نمودند.
دکتر گانش کاوادیا، رئیس دانشکدۀ اقتصاد در دانشگاه، اشاره کرد که از دورۀ آدام اسمیت تا به حال، توسعه با ایجاد ثروت معادل بوده است.
او گفت: «بازار به عنوان کارآمدترین و عادلانه ترین مکانیسمی که منافع خریدار و فروشنده را تأمین کند محسوب میشده.» او در ادامه گفت اما این در شرائطی تحقق میابد که در بازار رقابت کامل وجود داشته باشد، یعنی یک معیار نظری که هیچگاه در عمل تحقق نیافته.
او گفت: «آنچه که ما امروز میبینیم شکست بازار است. هدف تولید ثروت بدون در نظر گرفتن ملاحظات اخلاقی دنبال میشود که نتیجهاش استثمار و بیعدالتی است.»
آقای گارگ، هنگامی که در بارۀ هدف رشد اقتصادی نظر میداد گفت که پیگیری کورکورانۀ این هدف روابط ضروریئی که بهزیستی مردم به آن وابسته است را مختل کرده است:
«میلیونها نفر در هندوستان از فرهنگ و معنویت، و نه از ثروت اقتصادی، احساس بهزیستی میکنند. این حس بهزیستی از زیستگاهی که در آن امرار معاش میکنند نشأت میگیرد. هنگامی که به نام توسعۀ اقتصادی مردم از زمین متعلق به خود رانده شده و از منابع آبی یا جنگلی خود محروم میشوند، آنها نه تنها به صورت مادی که به صورت اجتماعی، احساسی، و روحانی نیز سرگردان میشوند.»
دکتر آرش فضلی، یکی از همکاران کرسی صلح، در این مورد گفت هنگامی که از پیوندهای روحانیئی که ما را به هم و به محیطمان وابسته میکند آگاه میشویم ، افرادی که صرفاً با انگیزۀ نفع شخصی عمل میکنند تا منافع خود را به حداکثر برسانند معقول نیست.
او گفت: «توسعه میتواند از دید یک اقدام جمعی که هدف آن یافتن بهزیستی خود در ایجاد بهزیستی برای دیگران باشد، ملاحظه شود. انگیزۀ ما میتواند خدمت به دیگران با روحیۀ از خود گذشتگی باشد.»
هرچند اعضای میز گرد تشخیص میدادند که هدفِ پیگیری مسیری دیگر برای توسعه، که علم و دین را به اتحاد برساند، مأیوس کننده به نظر میرسد، اما سخنرانان در این نکته همنظر بودند که مباحثی از این قبیل که تعداد روز افزونی از شهروندانِ علاقمند را وارد بحث نماید اضطراری و حیاتی است.
آقای گارگ اظهار داشت: «فرایندهای جهانیشدن، این الگوی مادی از توسعه را به همۀ کشورها یکی بعد از دیگری انتقال میدهد. ما نیازمندیم الگوهائی از توسعه پیدا کنیم که با خصلت حقیقی ما همخوانی داشته و در عین حال علمی باشد. ما نیازمندیم که درهای خود را به روی جهان باز کنیم و بهترینها را از جهان بگیریم بدون اینکه خوبیهائی که داریم از دست بدهیم.»
طی اظهار نظر در مورد سمینار، دکتر شیرین محلاتی، رئیس کرسی بهائی، به این نکته اشاره کرد که این سمینار برای دانشجویان و اساتیدی که در آن شرکت کردند، فرصتی فراهم آورد که، با در نظر گرفتن نقشی که اصول روحانی و روشهای علمی در پیشبرد تمدن ایفا میکنند، در مورد راههای غلبه به محدویتهای الگوی مادیِ توسعه تأمل کنند.